www.ziyouz.com kutubxonasi
71
nisbatan shunday mehri borligi olamning ajabtovurligidan edi.
Asadbek ba’zan «men ham bolalarimni erkalashim kerakmi?» deb o‘ylab qolardi. Ota-
onaga erkalanish nima ekanini bilmay o‘sgan odam uchun bu mushkul savdo ekan.
Farzandga mehribonlik boshqa, erkalash, taltaytish boshqa. Shu bois Asadbek bolalarini
erkalatmasdi, deyilganda «u farzandlariga bemehr edi», deb tushunmaslik lozim.
Alqissa, hozirgina oshxonaga kirib ketgan qizi unga salom berish bilangina kifoyalanar
edi. Asadbek shunga ko‘nikkan bo‘lsa-da, hozir andak ajablandi. Qizining nomus o‘tida
kuyib kul bo‘layotgani unga hozircha noma’lum. Buni keyinroq idrok eta boshlaydi.
Yashin chaqib, chok-chokidan so‘kilib qolgan qora bulutlar orqasidan oy ko‘rinib,
qorong‘ilik chekingani misol, oshxonadan xotini chiqdiyu ko‘ngli ravshan tortdi. Ko‘pchilik
nazarida dahshatli odamxo‘r sifatida gavdalanuvchi Asadbek shu onda xotinini bag‘riga
bosib yig‘lagisi keldi, desam, albatta ishonmaysiz. Lekin siz ishoning. Mol-dunyosi
behisob, o‘l desa o‘ladigan odamlari bor bo‘lgan holda hasratini eshitadigan hamrozi yo‘q
kishining holiga siz ham rahm qiling. Bu fojiani hatto g‘animlaringizga ham ravo
ko‘rmang.
Yig‘lagisi kelgani bilan Asadbek yig‘lay olmasdi. Xotini unga dalda bergisi kelganda ham
yupata olmasdi. Og‘ir bo‘lganda shu Manzuraga og‘ir. U ikki o‘t orasida. Bir tomondan
qiziga achinsa, kuysa, boshqa tomondan erining g‘azabidan qo‘rqadi. «Jahl ustida bir
nima qilib qo‘ymasalar edi», deb joni halakda. Hozir oshxona ostonasini hatlab chiqdi-
yu, qo‘rquvdan pirpirayotgan ko‘zlarini eriga tikib, salom berdi. So‘ng:
— Yaxshi keldingizmi, adasi, — dedi. Bu gapini o‘zigina eshitdi. Qo‘rqibgina, astagina
aytilgan so‘zlar havoga singib ketdi.
Asadbek uyga qarab yurdi. Manzura unga ergashdi. Ichkari kira turib chaqqonlik bilan
engashdi-da, eri betartib yechgan tuflini juftlab, bir chetga olib qo‘ydi. So‘ng ichkari
kirib, Asadbek uzatgan paltoni olib, ilgakka ildi. Bu jarayon kunda takrorlanadi.
Tashqaridan kuzatgan odam har kuni bir tomoshani aynan ko‘rganday bo‘laveradi.
Asadbek ichkari kirib o‘zi xush ko‘ruvchi tebranadigan yumshoq o‘rindiqqa emas, deraza
tomondagi bir qavat ko‘rpachaga o‘tirdi.
— Voy, to‘xtang, ko‘rpacha solay, — dedi xotini shoshilib.
Asadbek «kerak emas», degan ma’noda qo‘l ko‘tardi. Manzura bu ishorani ko‘rmaganday
narigi uyga kirib ko‘rpacha ko‘tarib chiqdi.
— Birpasga turing, adasi.
Asadbek o‘rnidan jilmadi.
— O‘tir.
Manzura gilam ustiga o‘tirib, ko‘zini yerga tikdi.
Asadbek gapni nimadan boshlashni bilmay kalovlandi.
— Tinchlikmi? — dedi u bir oz sukutdan so‘ng.
— Tinchlik, — dedi xotini siniq ovozda.
— Bir nima dedimi?
— Yo‘q hali.
— So‘ramadingmi?
Manzura eriga shoshilib qarab oldi-yu, boshini egdi.
— Qanday so‘rayman.
— Men so‘raymi bo‘lmasa!
— Voy, adasi...
— Ha, latta!
Asadbek shunday deb to‘ng‘illadi-yu, baqirib yuborishdan o‘zini tiydi. «So‘raganining
nima foydasi bor?» degan fikr uni jilovdan tutdi. Xo‘sh, so‘radi ham deylik, «zo‘rlashdi»
degan javob oldi nima-yu «tegishmadi» deganda nima? Har ikki holda ham o‘g‘irlangan
Shaytanat (1-kitob). Tohir Malik
Do'stlaringiz bilan baham: |