Statik biokimyо

37-tajriba. Insulin va adrenalining qondagi qand miqdoriga ta'siri.
Buyrak usti bezlarining mag‘iz qismidan ajraladigan gormon adrenalin ta'sirida jigardagi 
glikogenning parchalanishi zo‘rayib, qonda qand miqdori ko‘payadi. Bunga adrenalin 

---

giperglikmiyasi deyiladi. Qondagi qand miqdori 170 mg % ga yetib, undan ham oshib ketganda 
qand siydik bilan chiqa boshlaydi. Bunga adrenalin glyukozuriyasi deyiladi. 
Oshqozon osti bezi Langergans orolchalaridan ajraladigan insulin gormoni ta'sirida 
aksincha jigardagi glikogenning sintezlanishi zo‘rayib, qonda qand miqdori kamayadi. Bunga 
insulin gipoglikemiyasi deyiladi. 
Kerakli jihozlar va reaktivlar
: Probirkalar, kolbachalar, voronka, mikropipetka, 
mikrobyuretka, pipetka, paxta, suv hammomi, quyon, shprits (ignasi bilan), rux sulfatning 0,45 
% li eritmasi, natriy ishqorning 0,1 % li eritmasi, giposulfitning (Na
2 
S
2
O
3
) 0,005 normal 
eritmasi, natriy ishqorning 10 % li eritmasi, qizil qon tuzining 0,005 normal eritmasi (2,65 g 
kimyoviy toza kaliy temir 3 sianid bir oz distillangan suvda eritilib, ustiga natriy karbonat 
tuzidan 10,6 g solib eritiladi, ular to‘liq eriganidan keyin eritma hajmi 1 l ga yetguncha 
distillangan suv solinadi va rangli shisha idishda saqlanadi), kraxmalning 1 % li eritmasi, atsetat 
kislotaning 3 % li eritmasi, natriy xlorid, rux sulfat va kaliy yodid tuzlari eritmalari, insulin, 
fiziologik eritma, glyukozaning 40 % li eritmasi, adrenalin (1:1000) glyukoza (kukuni). 
Ishning bajarilishi
1) 
Insulinning qondagi qand miqdoriga ta'siri
. Quyonning og‘irligi o‘lchangandan 
keyin, uning qulog‘idan qon olib qand miqdori aniqlanadi. Uning qonidagi qand miqdorini 
sezilarli darajada kamaytirish uchun har bir kg tana massasi nisbatan 1,5 birlik insulin yuborish 
kerak.
Tibbiyotda qo‘llaniladigan preparatining har 1 ml da 20-40 birlik insulin bo‘ladi. Quyon 
og‘irligi 2 kg bo‘lsa, 3 birlik insulin kerak. Bu miqdor 1 ml da 20 birlik insulin bo‘lgan 
preparatning 0,15 ml ga teng. 
Odatda insulin preparatidan shprits bilan 0,15 ml olish qiyin, shuning uchun uni 
fiziologik eritma bilan 10 marta suyultirib, keyin undan 1,5 ml olib, quyon terisi ostiga 
yuboriladi. Shundan so‘ng 45-60 minut o‘tgach quyon qulog‘idan qon olib, yana qand miqdori 
aniqlanadi.
Birinchi marta olingan qondagi qand miqdoriga nisbatan ikkinchi marta olingan qondagi 
qand miqdori oz bo‘ladi. 
Agar insulin yuborilgandan keyin quyon titrab, o‘ladigan holga kelsa, qonda qand 
miqdori juda kamayganligini ko‘rsatadi. Bunday holda uning quloq venasi orqali tezda 10-15 ml 
40 % li glyukoza eritmasi yuborish zarur. 
2)