Statik biokimyо

Adrenalininng qondagi qand miqdoriga ta'siri
. Yuqorida aytib o‘tilgan tartibda 
quyondan qon olib, qand miqdori aniqlanadi. 
Quyon qonidagi qand miqdori sezilarli darajada ko‘payishi uchun uning har bir 
kilogrammiga adrenalinning odatdagi 1:1000 eritmasidan 0,3 ml yuborish kerak. Quyonning 
og‘irligiga mos ravishda adrenalinning miqdorini hisoblashni osonlashtirish uchun uning 
odatdagi eritmasidan 3,7 ml olib, 6,3 ml fiziologik eritma bilan suyultiriladi. Shunda quyonning 
har 1 kg og‘irligiga tayyorlangan adrenalin eritmasidan 1 ml yuboriladi. 
Quyon terisi ostiga tegishli miqdorda adrenalin eritmasi yuborilgandan keyin 30 minut 
o‘tgach, quyon qulog‘idan qon olib yana qand miqdori aniqlanadi.
Birinchi marta olingan qondagi qand miqdoriga nisbatan ikkinchi marta olingan qondagi 
qand miqdori ko‘p bo‘ladi. 
3) 
yeyilgan qandning qondagi qand miqdoriga ta'siri
. Ma'lumki, ovqat bilan qabul 
qilingan uglevod ta'sirida pankreasdan ko‘proq insulin ajrala boshlaydi. Bu o‘z navbatida jigar va 
muskuldagi glikogenning sintezlanishini, to‘qimalarda uglevodlarning oksidlanishini tezlashtirib, 
qondagi qand miqdorini kamaytiradi. Shunga asoslanib kishilarga ma'lum miqdorda uglevod 
berib, qondagi qand miqdorini aniqlash yo‘li bilan jigar glikogenining sintezlanishi va 
pankreasning insulin ajratish funksiyasi holatini bilish mumkin. 
Odatda odamga 100 gramm glyukoza yoki saxaroza yoki 40 gramm galaktoza berilganda 
uning qonidagi qand miqdori ko‘payadi. Lekin bunga javoban pankreasdan tegishli miqdorda 
insulin ajralib, 1-1,5 soat ichida qondagi qand miqdori qaytadan normal holatga keladi. Agar 
jigar yoki pankreas kasallanib, ularning funksiyasi buzilgan bo‘lsa, yuqorida ko‘rsatilgan 

---

miqdorda uglevod berilsa, qand miqdori ko‘payib, 2-3 soat ichida ham me'yorga qaytib 
kelmaydi. Chunki, pankreas kasal bo‘lsa, yeyilgan uglevodlarga javoban yetarli miqdorda insulin 
ajralmaydi; jigar kasal bo‘lsa, yetarli miqdorda insulin ajralsa ham jigarda glikogen 
sintezlanmaydi. 
Nonushtadan oldin, nahorda jigar yoki pankreas funksiyasini tekshirish kerak bo‘lgan 
kishi barmog‘idan qon olib, qand miqdori aniqlanadi. Shundan so‘ng 100 gramm glyukoza yoki 
saxaroza yoki 40 gramm galaktozani 400 ml suvda eritib ichiriladi va har 15 minutda shu 
kishining barmog‘idan qon olib qand miqdori aniqlanadi. Tekshirish 2 soat davom etadi. Shu 
vaqt ichida aniqlangan qondagi qand miqdoriga asoslanib quyidagicha egri chiziq hosil qilinadi.
2-rasm. Qondagi qand miqdorini ko‘rsatuvchi egri chiziq