Alisher navoiy nom idagi samarqand davlat um versiteti a bdu r ash id a b d u r a h m o n o V

Vendidot. 
A xura 
M azd a bilan Zardushtning savol-javobi tarzida bitilgan. 
Jami 22 bob. 2. Visparad. Ib o d at q o ‘shiqlari berilgan. Jami 
24 bob. 3. Yasna. Qurbonlik q o ‘shiqlari, xudolar madhiyasi 
h a m d a diniy m aro sim lar tavsifi berilgan. U 72 b o bd an
iborat bo'lib. 17 bobi gotlar - m adhiyalar deb atalgan. 4. 
Yasht. 22 q o 'sh iq d an iborat. Q o ‘shiqlarda zardushtiylik 
xudolari va m a ’budalari m a d h etilgan. 5. 
Kichik 
Avesto. 
Quyosh, Oy, Ardvisura, V arxra kabi xudo va m a ’budalar 
madh etilgan ibodal qo'shiqlari beriladi.
« A vesto » o ‘zbek ilm -fan id a, xu su sa n , N .M a lla y e v , 
F.Sulaymonova, B.To'xiiyev,T.Mahmudov, N.Norqulovlarning 
tadqiqotlarida tahlil etilgan.
«Avesto» diniy kitob b o ’lish bilan birga, eng avvalo, u 
nodir adabiy yodgorlikdir. A sar sh e’riy y o ‘1 bilan yozilgan.
43

---

Q a d im d a y ash ag an x a lq la rn in g o g ‘zaki ad ab iy merosi 
berilg an . K a y u m a r s , Y im a , G e r s h a s p , A rja s p , M itr a
haqidagi asotir ham da afsonalar qadimgi xalqlardan qolgan 
yodgorliklardir.
« A vesto»da osm o n jism la rid a ilohiylik belgilarining 
ko'rsatilishi turkiy xalqlarning diniy e ’tiqodlariga yaqin 
turadi. Jumladan, quyosh xudosi M itra haqidagi tasavvurlar 
s h u n d a y x u su siy atg a ega. « A v e s to » d a q ad im gi tu rk iy
qavmlar va ularning hukmdorlari, qahramonlarining badiiy 
tasvirlari ham ifodasini topgan. U nda turkiylar tu r nomi bilan 
beriladi. Turkiy va forsiy xalqlar adabiyotida Afrosiyob, 
Siyovush, Kayxisrav haqida yaratilgan tu rk u m rivoyat va 
afsonalaming dastlabki nam unalari «Avesto»da yaratilgan.
«Avesto»dagi mifologik ob razlar o ‘zbek xalq o g ‘zaki 
ijodi taraqqiyotiga ham sezilarli d arajad a t a ’sir k o ‘rsatgan, 
Buni o ‘zbek xalq o g ‘zaki ijodida mavjud ayrim obrazlaming 
tu g ‘ilishi zardushtiylik bilan b o g ‘langanligi misolida k o ‘rish 
mumkin.