Dilnavoz Yusupova

«
Badoye’ us-sanoye’
»
deb ham atalib, «
badiiy san’atlar
» ma‘nosini bildiradi. 
«San’at» 
«sun’»
, ya‘ni «
yaratmoq
»
so‗zidan olingan bo‗lib, badiiylik yaratish demakdir. Badiiylik 
yaratishning yo‗llari ko‗p. Badiiy san‘atlar ikkiga: 
ma’naviy
(ma‘noga tegishli) va 
lafziy
(shaklga oid) san‘atlarga bo‗linadi.
Tazod 
 
Tazod
(arabcha «
zid
»
, 
«
qarama-qarshi
») – she‘rda tuyg‗u va holatni ma‘no jihatidan 
bir-biriga zid, qarama-qarshi so‗z, fikr va tushunchalar orqali ifodalash san‘ati.

Orazidek oydin erkonda gar etti ehtiyot 

 
Ro‘zgorimdek ham o‘lg‘onda qorong‘u kelmadi
(
Navoiy
)
 
Mazmuni:
Kecha oydin ekanda agar ehtiyot qilib kelmagan bo‗lsa, tun ro‗zg‗orimdek qorong‗u 
bo‗lganda ham kelmadi.
Tazod: 
oydin ↔ qorong‘u 

Zohid, menga bir shishada may, senga namozing, 

 
Ming taqvini bir kosayi mayga sota qoldim.
(
Mashrab
)
 
Mazmuni:
Ey zohid, menga bir shishada may (Alloh ishqi), senga esa namoz muhim; ming taqvi 

---

61 
(shariat hukmlari)ni bir kosa may (Alloh vasli)ga almashtiraman.
Shartli tazodlar: 
may↔namoz, men↔zohid, menga↔senga, ming↔bir, 
taqvi↔bir kosa may.

Birni Qipchoq-u Xito-yu, birni Yuz, Nayman demang, 

 
Qirq-u Yuz, Ming son bo‘lub, bir xon oyinlik qiling.
(
Turdi Farog‘iy
)
 
Mazmuni:
Urug‗ingiz nomi qirq, yuz, ming bo‗lsa-da, siz bir xonlikda yashashni, bir mamlakat 
bo‗lib birlashishni odat qiling.
Tazod raqamlarda: