I LL в 0 ‘ L i м milliy iqtisodiyot (makroiqtisodiyot)ning amal qilish V a rivojlanish qonuniyatlari

M illiy iq tisod iyot 
- barcha tarmoqlar va sohalarni, mikro- 
va makrodarajadagi iqtisodiyotlarni, funksional iqtisodiyotni, 
ko'plab infratuzilmalarni o'z ichiga olgan yaxlit iqtisodiyotdir. 
Milliy xo'jalikning tarkib topgan tuzilishi ijtimoiy mehnat 
taqsimoti rivojining natijasi hisoblanadi.
Makroiqtisodiyot, milliy iqtisodiyot. xalq xo'jaligi, yaxlit 
tarzdagi mamlakat iqtisodiyoti — bular bir-biriga ayniy 
tushunchalar bo'lib, ma'lum hududiy chegaralarda tarixan 
tarkib topgan 
ijtimoiy takror ishlab chiqarish tizimini 
tavsiflaydilar. Milliy iqtisodiyot uni jahon hamjamiyatidagi 
boshqa 
mamlakatlardan ajratib turuvchi 
tarixiy, 
tabiiy-
1 Qarang: I.A. Karimov. O vbckision XXI asrga intilmoqda. Т.: «O’zbckislon», I99(). 
6-bei.
1 0 ‘sha joyda. 412
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

geografik. siyosiy va ijtim oiy-iqtisodiy xususiyatlarni o 'z id a
n am oy on etadi.
Makroiqtisodiy jihatdan qaralganda milliy iqtisodiyotning 
tarkibiv tuzilishi mamlakatda mavjud bo'lgan ishlab chiqarish 
resurslari; ularning ijtimoiy mehnat taqsimoti asosida ajralib 
chiqqan 
iqtisodiy subyektlar o'rtasidagi taqsimot 
hajmi: 
mazkur subyektlar ishlab chiqarish hajmlari. milliy mahsulotni 
ishlab chiqarish, taqsimlash. ayirboshlash va iste’mol qilish 
jarayonlarida 
shakllanuvchi 
tarkibiy 
qismlari 
o'rtasidagi 
munosabat sifatida namoyon bo'ladi. Milliy iqtisodiyotning 
tarkibiy tuzilishini sodda ko'rinishda quyidagi I-chizma orqali 
tasvirlash mumkin.
1-chizma. Milliy iqtisodiyotning tarkibiy tuzilishi.
Milliy iqtisodiyot mc'yorida faoliyat qilish va barqaror 
o'sishi uchun barcha tarmoq va ishlab chiqarish sohalarining 
o'zaro bog'liqligi va muvozanatli rivojlanishi talab qilinadi. 
Milliy 
iqtisodiyot 
tarkibiy 
tuzilmasining 
shakllanishida 
quyidagi 
omillar 
ta'sir 
ko'rsatadi: 
mavjud 
bozor 
kon’yunkturasi, bozorlar sig'imi va monopollashuv darajasi. 
mamlakatning xalqaro mehnat taqsimotidagi ishtiroki, ishlab 
chiqaruvchi 
kuchlarning rivojlanish 
darajasi, 
fan-texnika 
taraqqiyotining miqyoslari, tavsifi va rivojlanish sur'atlari, 
ishlab 
chiqarish 
resurslari ning 
sifati, 
hududlarning 
yer 
maydonlari va infratuzilma obyektlari bilan ta'minlanganligi, 
ekologiya holati.
413
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Milliy iqtisodiyotda ishlab chiqarish, xizmat ko'rsatish 
hajmi va ularning o'sishi bir qator ko'rsatkichlar tizimi orqali. 
mikro- va makroiqtisodiy darajada aniqlanib, tahlil qilinadi.