Maxsus pedogogika 2016. indd

Tayanch tushunchalar:

 

●

Serebral falajlik – bosh miyaning harakat tizimining jarohatla-

nishi.

 

●

Gidrosefaliya – kalla bo‘shlig‘ida orqa miya suyuqligining ko‘p 

miqdorda to‘planishi natijasidagi kasallik.

 

●

Epilepsiya – tutqanoq – vaqti-vaqti bilan qaytarilib turadigan, 

tutqanoq tutish bilan namoyon bo‘ladigan nerv psixik kasalligi.

---

22

23

 

●

Daun kasalligi – genetik kasallik bo‘lib, bemorning o‘ziga xos 

tashqi ko‘rinishi bilan xarakterlanadi.

§5. Maktabgacha yoshdagi aqli zaif bolalarning 

rivojlanish xususiyatlari

Aqliy  rivojlanishning  etishmovshiligi.  Bunda  asosiy  sal-

biy  omillar  –  bu  qiziquvchanlik  (orientirovka)ning  zaifligi 

va bolaning yangilikni yaxshi o‘zlashtira olmasligidir. Bu aqli 

zaiflikning ichki biologik (yadroviy) belgisidir (Vigotskiy L.S. 

tatqiqotiga qaralsin, 1983 yil).

Oligofreniya bola hayotining dastlabki davrida yoki homila 

rivojlanishining turli bosqichlarida markaziy nerv sistemasining 

(asosan bosh miya katta yarim sharlari po‘stlog‘ining) jarohat-

lanishi natijasida yuzaga kelishi tufayli, aqli zaif bolalarning ilk 

rivojlanishi xususiyatlarini bilish ularning psixik rivojlanishini 

tushunishda katta ahamiyat kasb etadi.

Ma’lumki aqli zaif bolaning rivojlanish qonuniyatlari nor-

mal  bolaning  rivojlanish  qonuniyatlariga  o‘xshash  kechadi. 

Shuning uchun aqli zaif bolalarni ham umum qabul qilingan 

yosh davrlariga bo‘lish mumkin.  Bunda  aqli zaif  bolalarning 

hayot davrlari ham shartli ravishda go‘daklik, ilk yosh va mak-

tabgacha tarbiya, maktab yoshi davrlariga ajratiladi.