Зиёвуддин Раҳим 2 бисмиллаҳир роҳМАНир роҳийм!

Савол:
Қилган гуноҳига тақдирни пеш қиладиганларга қандай жавоб бериш керак? 
Жавоб: 
Ундайларга: “Тўғри, барча нарса Аллоҳ тарафидан тақдир қилинган, лекин сенга ихтиёр 
берилган. Хоҳласанг, тўғри бўл. Хоҳласанг, эгри йўлдан юр. Истасанг, имон келтир, истасанг, куфр 
йўлини танла”, дейилади. 
Ривоят қилинишича, бир ўғри: “Тақдир экан, шунинг учун ўғрилик қилдим”, деганида амирул 
мўминин Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳу: “Мен ҳам тақдирда ёзилгани учун ўғрининг қўлини 
кесаман”, деган экан
19
. 
Тақдир масаласи фақат яхшилик қилишга, ёмонликларни тарк этишга туртки бўлиши керак. Ҳеч 
ким қазои қадарни баҳона қилиб, масъулиятдан ўзини олиб қоча олмайди. 
ЎЛГАНДАН СЎНГ ҚАЙТА ТИРИЛИШГА ИМОН КЕЛТИРИШ 
19
Манба: Муҳаммад Анвар Бадахшоний, “Ақидатут таҳовия шарҳининг талхиси”. 

---

61 
Қиёмат куни Аллоҳнинг амри билан Исрофил алайҳиссалом иккинчи марта сур чалганидан кейин 
барча жонзотлар, жумладан, инсонлар тирилади. Уларнинг руҳи таналарига қайтади. Одамлар қабрдан 
чиқиб, маҳшаргоҳга тўпланишади. Кейин ҳисоб-китоб бўлади. 
Инсон ўлиши билан унинг охират ҳаёти бошланади. Мўминлар ўлимдан кейин тирилиб, 
маҳшаргоҳда тўпланишга, яхши ва ёмон амаллар ҳақида ҳисоб қилинишга имон келтиришлари шарт. 
Мўмин билан кофир айнан шу масалада бир-биридан фарқланади. 
Аллоҳ таоло шундай деган: 
“--------------------------- Арабий матн --------------------------“ 
“Биз сизларни 
(ердан)
яратдик, яна унга қайтарамиз. 
(Қиёмат куни)
сизларни яна бир бор 
ундан чиқарамиз”
(“Тоҳо” сураси, 55-оят).
Ўша куни амаллар мезонда тортилиб, яхши амал қилганлар, чин мўминлар абадий роҳат-фароғат 
маскани жаннатга киришади. Имонсизлар, айрим гуноҳкорлар эса дўзахга ташланади. Охиратдаги 
бахтли, осойишта ҳаёт бу дунёда қилган солиҳ амалларимизга, савобли ишларимизга боғлиқ. Зеро, 
ўткинчи ҳузур-ҳаловатга эришиш учун ҳам анча машаққат чекиш талаб этилар экан, абадий роҳатга 
“Менинг қалбим тоза”, “Қалбда бўлса бўлди, амал қилиш шартмас”, деган бир оғиз сўз билан, 
“Мусулмонман”, деган қуруқ даъво билан эришиш амримаҳол. Банда “Лаа илааҳа иллаллоҳ”, деб мўмин-
мусулмон бўлдими, ҳаёти ҳам мана шу калимага мос тарзда ўтиши керак. 
Мўмин одам охиратда қайта тирилишга қатъий, шак-шубҳасиз ишонади. Ким қайта тирилишни 
инкор этса, уни “мўмин” дейилмайди. 
Аллоҳ таоло айтади: 
“--------------------------- Арабий матн --------------------------“