Metall va qotishmalarning makrostukturasini

Turli usulda tayyorlangan detallarning makrostrukturasi 
a) Keskich bilan ishlab; b) Bolg`alab, shtamplab olingan detallar. 
Shunday 
qilib 
metallarning 
birlamchi 
donachalari 
shoxsimon 
(dendritsimon) bo`lib issiq xolida bosim bilan ishlash natijasida qatorsimonligini, 
yoki donachalarning ishlov bo`ylab yo`nalishini aniqlash mumkin. Bundan 

---

tashqari detalga qaysi usulda ishlov berilganining xam (travit ) yedirish bilan 
aniqlash mumkin. 
Ko`p yedirish (glubokie travlenie) da yana detallarda tashqi va ichki 
nuqsonlarni (defektlarni) metallning birligini yo`qolishini (darz, g`ovaklarni) 
aniqlash mumkin. 
Ko`p yedirilish natijasida nuqsonlik yerlari eritmada ko`proq erishi 
natijasida qurollanmagan ko`z bilan undagi kamchiliklarni ko`rishga imkon beradi. 
Makronalizning turli usullari payvandlash chokining sifatini xam 
tekshirishda ishlatiladi. Payvandlash chokidagi donachalarning shoxsimon 
tuzilishini, drazlarni, chala payvandlanganligini aniqlaymiz. Buning uchun chuqur 
yedirishga biz 10-25% azot kislotasining suvdagi eritmasidan foydalanamiz. 
Natijada umumiy kimyoviy notekislikni, termik va ximiko-termik keyingi 
o`zgarishlarni xam ko`rishga imkon beradi. Agarda po`lat toblangan bo`lsa, toblash 
chuqurligini yaqqol ko`rish mumkin, tekshiriluvchi namunaning o`zagiga nisbatan 
u kulrang bo`lib, mayda donacha ajralib ko`rinadiki, unga toblash chuqurligi deb 
aytiladi. Kimyoviy-termik ishlovdan so`nggi tekshirishda, kimyoviy elementlarni 
metall yoki qotishmaga sinish chuqurligini xam aniqlash mumkin. Klapon 
tolalarning yo`nalishi detalning shakli bo`ylab bo`lsa yaxshi bo`ladi.
 
Ishni bajarish uchun zarur jihozlar, material va asboblar. 
1. Oltingugurt va fosfor notekis taqsimlangan po`lat namunalar. 2. 
Donadorligi turlicha bo`lgan jilvir qog`oz. 3. Vanna. 4. Lupa. 5. Qisqichlar. 6. 
Paxta va fil tr qog`ozi. 7. Nurlangan foto qog`ozi. 8. Spirt.9. Reaktivlar. 10. Chini 
kosachalar. 11. Shlift mashina.