O`zbek tili sintaksis shuxrat sotvoldiyev 33 210 87 88 Sintaktis So

1) SOF FE’L bilan. 2) RAVISHDOSH (
-guncha) bilan. 
Ot k
esim qolgan barcha so’z turkumlar, sifatdosh va harakat nomi bilan ham 
ifodalanadi. 
Kesim tuzilishiga ko’ra ikki xil bo’ladi: 
1) Sodda kesim 2) Murakkab kesim
Murakkab fe’l kesim 2 xil ifodalanadi: 1
) Ko’makchi fe’lli so’z qo’shilmasi bilan 2) Fe’l 
b
o’lgan iboralar bilan
 3) Qo`shma fe`llar 
Murakkab ot kesim 5 xil ifodalanadi: 
1) ot (fe’l bo’lmagan so’z) +edi/ekan/emish
2) bo’lmoq, hisoblanmoq, sanalmoq
3) harakat nomi +kerak/lozim/zarur/shart 
4) Fe’l bo’lmagan ibora
5) Sifatdosh + edi/ekan/emish/emas bilan 
Ega va kesim o’rtasida tire qo’yiladi, agar:
1) Kesimlik qo’shimchasi (
-man, -san, -
dir) bo’lmasa
2) Ega ko’rsatish olmoshi (u, bu, mana shu) bilan ifodalansa
Ega va kesim o’rtasida tire qo’yilmaydi:
1) ega kesim orasida ham y
uklamasi bo’lsa
3) kesim sifat, ravish, tartib son bo’lsa
EGA 
Gap kesimidan anglashilib turgan harakatning bajaruvchisini, belgining sohibini 
bildirgan bo‘lak EGAdir. Ega, asosan, kim, nima, qayer so‘roqlariga javob bo‘ladi. Ega 
doimo bosh kelishik shaklida bo‘ladi. Ega quyidagi so‘z turkumlari bilan ifodalanadi:
1. Ot bilan: Milt-
milt yonib turgan chiroq birozdan so‘ng o‘chdi.
2. Olmosh bilan: Sen o‘zingni maqtama, seni birov maqtasin. (Maqol
) 
3. Son bilan: Ikkalasi ham chiqib ketishdi. 
4. Sifatdosh bilan: O‘qigan o‘qdan o‘zar, o‘qimagan turtkidan shoshar. (Maqol)

---