Moliya fanidan ma’ruza matnlari 1-mavzu: Moliyaning mohiyati va funksiyalari Reja: Moliyaning ijtimoiy-iqtisodiy mohiyati

K
м ф
= K
q
: K
ў
, 
Bu yerda: 
K
м ф
– moliyaviy faollik koyeffitsiyenti yoki 
moliyaviy leverij; 
K
q
– qarziy kapital; 
K
ў
– о‘zlik kapitali. 
Bu kо‘rsatkich kо‘pchilik hollarda moliyaviy richag (dastak) kо‘rsatkichi deb ham 
yuritiladi va bunda qо‘shimcha qarz kapitalini jalb qilishning richagi (dastagi) bо‘lib, 
kompaniyaning о‘zlik ka-pitali maydonga chiqayotganligi nazarda tutiladi. Bank ssudalari va 
kreditorlik qarzlari kо‘rinishlarida jalb qilingan qarz kapitalidan foydalanish ular jalb qilingunga 
qadar yerishilgan rentabellik darajasidan kо‘ra yuqoriroq bо‘lgan rentabellik dara-jasiga 
yerishishni ta’minlasagina samarali bо‘lishi mumkin. Bu, о‘z navbatida, XYUSdan qarz 
mablag‘larini yanada samaraliroq foydalanish imkonini beruvchi biznes-loyihalarni ishlab 
chiqish-ni talab qiladi. Faqat shu holdagina moliyaviy leverij yoki mo-liyaviy richag (dastak) 
samarasi vujudga kelishi mumkin. Rentabel-likning yangi darajasi XYUS kreditdan 
foydalanganligi uchun bank kreditining foizini va qaytarilish muddati о‘tkazib yubo-rilgan 
kreditorlik qarzlari uchun tо‘lovlarni tо‘lashni yetarli darajada (hatto ancha oshgan holda) 
qoplashi kerak. Qarziy mablag‘-lardan foydalanish XYUSning maksimal qо‘shimcha foyda 
olishini ta’minlamog‘i lozim. Moliyaviy leverij samarasini olish va uni taqsimlashning umumiy 
kо‘rinishi quyidagi chizmada keltirilgan: 
2.2-chizma.