Moliya fanidan ma’ruza matnlari 1-mavzu: Moliyaning mohiyati va funksiyalari Reja: Moliyaning ijtimoiy-iqtisodiy mohiyati

 
O
н
 = A
хў
 - A
бў
x (R
ж
: R
ў
), 
Bu yerda: 
O
н
– aylanma mablag‘larning nisbiy ozod bо‘lishi; 
A
хў
– tahlil qilinadigan davrdagi aylanma mablag‘- 
larning haqiqiy miqdori (yillik о‘rtachasi); 
A
бў
– bazis (о‘tgan) davrdagi aylanma mablag‘larning 
miqdori (yillik о‘rtachasi); 
R
ж
– hisobot (joriy) davrda realizatsiya qilingan 
mahsulotlar hajmi; 
R
ў
– о‘tgan (bazis) davrda realizatsiya qilingan 
mahsulotlar hajmi. 
Aylanma mablag‘larning aylanuvchanligini tezlashtirish XYUS moliyaviy ahvolini 
mustahkamlashning muhim rezervi hi-soblanadi. Buning natijasida ozod bо‘lgan mablag‘lar 
investitsiya-larga, innovatsion faoliyatga, aktivlarning tarkibiy tuzilishini takomillashtirishga va 
h.k.larga yо‘naltirilishi mumkin. 
Moliyaviy rezervlarni jalb qilishda moliyaviy leverijdan foydalanish katta ahamiyatga 
yega. Kompaniyaning aylanmasiga turli shakllarda qarz mablag‘larini jalb qilish yevaziga 
rentabellik-ning о‘sishiga moliyaviy leverij deyiladi. Moliyaviy leverij XYUS qarz kapitalining 
XYUS о‘z kapitaliga nisbatini kо‘rsatuv-chi moliyaviy faollik koyeffitsiyenti orqali ifodalanadi. 
Uni formula orqali quyidagi tarzda kо‘rsatish mumkin: 

---