Юлдашeв А. Сирожиддинов И. Хусаинов М

 
5.4. Кредитлаш шакллари ва уларни бошқариш 
Кредитнинг қуйидаги шакллари мавжуд: 
- 
тижорат кредити бир хўжалик юритувчи субъект томонидан
бошқасига берилади ва одатда, вексель билан расмийлаштирилади. Тижорат 
кредити асосан икки ҳолатда амалга оширилади. Биринчи ҳолатда сотиб 
олувчи товар ҳужжатларини олганидан сўнг ўтказилиш сотувчи томонидан 
қўйилган векселни (траттани) тасарруф этади(тўланишини ўз зиммасига 
олади) ёки оддий вексел расмийлаштирилади. Иккинчи ҳолатда ишлаб 
чиқарувчи харидорнинг қарз мажбуриятларини вексель кўринишида қайд 
этмайди, балки қарз бўйича ҳисоб очади; 
- 
банк кредити жисмоний ва юридик шахсларга пул шаклида 
банклар томонидан берилади. Банк кредитининг объекти пул маблағларини 
бевосита ссудага бериш жараёни ҳисобланади. Банк кредитининг 
форфейтинг, факторинг, ҳаридорга қарз бериш каби кўринишлари бор; 
- 
давлат кредити давлатнинг қарз берувчи ва қарз олувчи 
сифатида иштирокини назарда тутади. Давлат қарз берувчи сифатидаги банк 
тизими орқали бюджетдан тармоқ, ҳудуд, субъетларни кредит ажратиб, 
молиялаштиради. қарз олувчи сифатида аҳолига давлат заёмларининг, 
облигацияларини сотиш билан жисмоний ёки юридик шахслардан қарз 
олади, натижада давлатнинг ички қарзи пайдо бўлади. Чет давлатлардан 
олинган кредитлар ҳисобидан давлатнинг ташқи қарзи юзага келади; 
- 
истеъмол кредити аҳолига истеъмол товарлари, хизматларни 
насияга сотиш, уй-жой қурилиши харажатлари учун, ломбардлардаги мулк 
гарови ҳисобига, ўзаро ёрдам кассаси ва бошқа кўринишларда берилади. Бу 
кредитни шакли аҳолининг истеъмол талабини қондириш мақсадида асосий 
восита сифатида хизмат қилади ва тавар ёки пул шаклида ташқил қилинади; 

---

100 
-