www.ziyouz.com kutubxonasi
72
uning satrlarini e’zozlab ko‘ziga surdi-yu, Humoyunga ta’zim bilan qaytardi.
— Menga ham Nizom... qiyomatlik ini! — dedi Humoyun, so‘ng maktubni sekin qatlab,
boshi ustiga, sallasi qatiga joyladi.
Ikkovlaridagi bu yakdillik, yaxshilikni bu darajada seva olish qobiliyati hamida bonuning
Humoyunga bo‘lgan yashirin mehrini birdan alanga oldirib oshkor qilib qo‘ydi. Qiz uyat
aralash ehtiros bilan shivirladi:
— Mardligingizga tan berdim... Endi ixtiyorim sizda!
... Ertasi kuni qizning ota-onasidan ham rozilik olindi. Hozirgi ahvol dabdabali to‘ylarga
imkon bermas edi. Mavkab uchun osh tortildi, yosh-yalanglarga shirinliklar ulashildi.
Ammo chog‘ir majlisiga Humoyun ro‘yxushlik bermadi.
So‘nggi paytlarda Humoyun may ichishni bas qilgan, bir cheti Nizomga borib taqaladigan
halol-u pok tuyg‘ularga mayni aralashtirgisi kelmas edi. Bir oydan beri u ma’jun va
afyun yeyishlarni ham to‘xtatgan edi. Pokiza va bokira qiz bilan qo‘shilishdan oldin yigit
kishi o‘zini qanday tutishi kerakligi haqida Humoyunga dono odamlar ilgari ko‘p gaplarni
aytishgan, ammo u birinchi nikohlari paytida bu gaplarga e’tibor bermagan, may ham
ichgan, afyun ham yegan edi. Hozir shuning hammasini eslab, «ehtimol, birinchi
o‘g‘limning nochor tug‘ilganiga va uzoq umr ko‘rolmaganiga o‘zim ham aybdordurmen?»
— degan o‘y ko‘ngliga keldi. Humoyun yigirma yasharligida, yana o‘g‘il kutib yurgan
paytda rahmatli otasi bir kun u bilan yolg‘iz qolib sirdosh do‘stdek so‘zlashgan edi.
— Farzandni xudo bergay, o‘g‘lim, lekin tangrim uni ota-onaning mehr-u muhabbatidan
yaratgay. Bu mehr qanchalik go‘zal bo‘lsa, bola ham shunchalik chiroyli tug‘ulgay.
Nasling sog‘lom, baquvvat bo‘lsin desang, mast-alast paytingda zinhor haramga kirma.
Suyak suradi, deydilar. ma’nosi shuki, ota-onadagi fazilatlar ham, nuqsonlar ham bolaga
o‘tgay. Nuqslarim bolamga urmasin desang, umringning eng mas’ud, pok damlarida
fazilatlaring barq urib, nuqsonlaringni bosib ketgan paytlarda visolga borgin.
Otasining shu gaplari hozir Humoyunga xuddi o‘z dilidan eshitilayotganday bo‘lardi. U
besh-olti oydan beri urush-yurishlarga bormay, Samandar bog‘ida, daryo salqinida kuch
yig‘di. Pothurga kelgandan beri u o‘zini qushday yengil sezadi. Bu yerga quruq qum
barxanlarining havosi kelib turar, Humoyun vujudiga alohida bir kuchquvvat quyulib
kelayotganini sezar, shu kunlarda sakrasa qo‘li yulduzga yetadiganday tuyulardi.
U Hamida bonuga atalgan muhabbatini mana shu mas’ud va yuksak bir yigitlik kuch-
quvvatining qanotlari ustida olib yurishga ahd qilgan.
Keng ko‘kalamzorda kelin-kuyov uchun sakkizta maxsus chodir tikildi-yu, ularning atrofi
ulkan saroparda bilan o‘rab olindi. Saodat uyi deb atalgan chodirda Humoyun bilan
Hamida bonuga nikoh o‘qildi. Eng to‘rdagi xilvat chodir — murod uyi. Unga oltin bilan
ziynatlangan kat qo‘yilgan, ikki kishilik to‘shak solingan. Parda ortida yolg‘iz sham yonib
turibdi. Hamida bonu yupqa muslin* ko‘ylakda atirgul suvi sepilgan nafis shohi to‘shakka
qo‘rqa-pisa kirdi. Yangalar unga birinchi kechalar qiyin bo‘lishini aytishgan. Nikohdan
oldin ikkovi ham hammom qilishgan. Humoyun qizni mayin va nafis harakatlar bilan
silab erkalatar ekan, undan g‘unchani eslatuvchi bir hid kelayotganini sezdi. Belidan
sekin quchib yonog‘idan o‘pdi-da, shivirladi:
— Hamida bonu, o‘xshatmasdan uchratmas deganlari rost ekan. Ikkovimizning ham ona
tomondan buvilarimiz xurosonlik tojiklar bo‘lgan. Tojik tili bizning qonimizda turkiy til
bila umrbod birga yashaydir.
— Rost!
— Shu sababdin bo‘lsa kerak, sizga atalgan ruboiy daf’atan fors-tojik tilida xayolimga
keldi. Aytaymi?
— Ayting! — pichirladi qiz.
Humoyun va Akbar – Avlodlar dovoni (roman). Pirimqul Qodirov
Do'stlaringiz bilan baham: |