www.ziyouz.com kutubxonasi
113
iltimos qildi.
Yo‘lchibek maktubni qish chillasida uzoqlardan Hazar bo‘yiga yetkazib keldi. U bevosita
Hamida bonuga murojaat qilishdan iymanib, avval Humoyunning o‘ziga uchrashdi-yu,
eshitgan-bilgan voqealarini bir-bir aytib berdi. Humoyun Qandahordan Kobulga bora-
digan past-baland yo‘llardan qishda o‘tish qanchalik mashaqqatli bo‘lishini bilardi.
Enagalar uchta yosh bolani bu yo‘llardan azob-uqubat bilan olib o‘tib Kobulga
borganlarida ularni kim kutib oladi? Humoyun eng avval o‘zining ashaddiy dushmanlari
bo‘lgan Said Xalil, Qorachaxon va Afzalbeklarni ko‘z oldiga keltirdi. Bu yovuz odamlar
uning murg‘ak o‘g‘ilchasiga har qanday yomonlikni qilishdan tap tortmaydi. Humoyun
shuni o‘ylaganda, ertagayoq Kobulga qo‘shin tortgisi keldi. Lekin qishda Kobulga faqat
Qandahor tomondan o‘tish mumkin. Shoh bilan tuzilgan shartnoma bo‘yicha ham u
avval Qandahorga yurish qilishi shart.
Humoyun bu yurishni xutning o‘rtalarida boshlashga qaror berdi. U Hamidani ham yo‘lga
tayyorlashi kerak edi. Saropardaga borishdan oldin xirgohda yolg‘iz qolib, Mohim
enagadan Yo‘lchibek keltirgan maktubni qo‘lida birpas aylantirib ko‘rdi. Buni Hamidaga
berib bo‘larmikin? Balki ichida Humoyun ham bilishi kerak bo‘lgan zarur gapi bordir?
Axiyri sabri chidamay maktubni ochdi.
Aqlli Mohim, voqeaning eng yomon tafsilotlarini Yo‘lchibekdan og‘zaki aytib yuborgan,
maktubga esa iloji boricha taskin beradigan gaplarni yozgan.
«Tangriga shukurki, Akbarjon ko‘kaldoshlari orasida eng sog‘lomi, Xudo uni ancha-
muncha kasalliklarga va mashaqqatlarga bo‘y bermaydigan baquvvat bola qilib yaratgan
ekan. Qattiq sovuqlarda ham ikki yuzi qip-qizil bo‘lib yuribdilar. Ammo dili juda sezgir,
atrofida yomon odam paydo bo‘lsa o‘zidan o‘zi bezovtalanur. Yo‘lda charchadik, kechasi
to‘xtagan joyimizda chiroqni o‘chirib uxlashga yotdik. Lekin Akbar hech uxlamadi,
g‘ashlik qilib yig‘layverdi. Sovqotdimikan deb qarasam, yo‘q, yuzlari, qo‘l-oyoqlari iliq,
nuqul yig‘laydir. «Yoyiq, yoyiq», — deydir. So‘ziga tushunmay hayron bo‘ldim. Keyin
bilsam, «yorug‘» degani ekan, «re»ga tili kelishmay chirog‘ni so‘ragan ekan. Chirog‘ni
qayta yoqib qo‘ygan edim, tinchib uxlab qoldi. Men hozir shu qora chirog‘ yorug‘ida
maktub yozmoqdamen. Atrofimizda Komronning yovuz odamlari yurganini bola ham
sezgani uchun mening yuragim tahlikada. Lekin siz shunga ishoningki, men tirik
bo‘lsam, Akbarni jon o‘rnida asragaymen. Kobulda Xonzoda begim bilan Gulbadan begim
borlar. Eson-omon etib borsak, men ulardan albatta himoya so‘ragaymen. Lekin siz ham
iloji boricha tez yetib keling, butun najotni biz hazratim ikkovingizdan kutgaymiz».
Humoyun maktubni Hamidaga hozircha ko‘rsatmadi. Faqat Qandahordan Yo‘lchibek
kelganini va «Akbar ko‘kaldoshlari orasida eng sog‘lomi», deb maqtaganini aytib berdi.
— Sind bo‘yida bizning olovli muhabbatimizdan paydo bo‘lgan bola, xudo xohlasa,
barcha mushkulotlarga bardosh bergay! — deb Hamidaga tasalli berdi.
Doim o‘g‘liga ilhaq bo‘lib yashaydigan Hamida bonu og‘iroyoq bo‘lsa ham tezroq Akbarga
yetib borishni istardi. Shuning uchun Humoyunning:
— Bir oy ichida yo‘lga chiqgaymiz, tayyorlik ko‘ring, — degan gapini quvonib qarshi oldi.
Humoyun xutning o‘rtalarida Elbrus tog‘ini sharqiy tomondan aylanib o‘tib, Xuroson
orqali Qandahorga yo‘l oldi.
Do'stlaringiz bilan baham: |