O‘zbekiston tarixi (IV asrdan XVI asr boshlarigacha)

Samarqand
da bo‘lgan 
Movarounnahrdagi Qoraxo-
niylar davlati 
edi. 
Qoraxoniylar davlatni viloyatlarga bo‘lib
idora qilardilar. Ularni 
eloqxon
yo‘ki 
ta- 
kin
(yoki tegin)lar boshqarardilar. Hokimlari faqat qoraxoniylar
xonadonining eloqxon unvoniga sazovor bo‘lgan a’zolaridan
saylanar edi. eloqxonlar o‘z nomlari bilan chaqa -tangalar zarb 
qilar va viloyatlarning mustaqilligi uchun intilar edilar. Mova-
rounnahr eloqxoni qoraxoniy eloqxonlari orasida katta obro‘ga 
ega edi. U Samarqandda taxtga o‘tirgan. Viloyat boshqaruv 
Qoraxoniylar
davlatining 
bo‘linishi
Davlat boshqaruvi

---

64
ma’mu riyatida somoniylar davridagidek vazirlar, sohibbaridlar, 
mustovfiylar xizmat qilardi. Shaharlar esa shahar hokimi, raislar 
tomo nidan boshqa rilardi. Qoraxoniylar mamlakatda o‘z hukmron-
ligini mustahkamlab olish da musulmon ruhoniylari bilan yaqin 
va do‘stona munosabatlar o‘rnatadilar. Bu davrda imomlar, say-
yidlar, shayxlar va sadrlarga e’tibor kuchayib, ularning obro‘yi 
har qachongidan ham balandga ko‘tariladi.
Qoraxoniy hukmdorlari garchi bu davrda hali o‘troq hayotga 
ko‘chmagan bo‘lsalar ham, dehqonchilik vohalari va shaharlar-
ning madaniy ahamiyatini yaxshi anglar edilar. Ular