1. topshiriq javoblar. 1867-1914 yillarda avstriya-vengriya va italiya davlatlari

1.topshiriq javoblar.

1867-1914 yillarda AVSTRIYA-VENGRIYA VA ITALIYA davlatlari.

Rejalarga javoblar:

1. 
   Gabsburglar imperiyasi inilobiy bo’ronlar va Napaleon urushlari qattiq titratganiga aramasdan ko’pchilik kutganidek parchalanib ketmadi. Deyarli hamma janglarda mag’lubiyatga uchragan Gabsburglar tinchlik sulhiga erishdilar va xatto XIX asrning ikkinchi o’n yilligida Yevropa davlatlarining inilobga qarshi harakatlariga ham boshchilik qildi. Xali hech qachon Avstriyaning ahvoli Vena komgressi va Muqaddas Ittifoq davridagidek mustahkam bo’lmagandi. 1815-1847 yillari Yevropadagi xalqaro munosabatlarda imperiya o’ynagan rol feodalizmdan kapitalizmga o’tishning juda og’ir tanazzulini boshidan kechirgan ichki imkoniyatlariga mutlaqo mos kelmasdi.
   

Kapitalistik munosabatlarning shakllanishi AVSTRIYADAGI qoloq davlatchilik asoslarini asta sekin yemirib bordi. 30-40 yillarda imperiyaning nisbatan rivojlangan qismida Quyi Avstriya va Chexiyada sanoat to’ntarishi boshlanib ketti. Brnodagi ro’mol to’qidigan fabrikaga 1816 yili Angliyadan keltirilgan dastlabki bug’ mashinasi o’rnatildi. 20-yillar oxirida jami mashinalar soni 11 ta, 40 yillarda 30 ta bo’lsa, XIX asr o’rtalariga kelib ularning soni 900 taga yetdi.

2. 
   Mamlakat iqtisodiyotining nisbatan sustligi moliya oligarxiyasining shakllanishiga halaqit bermadi. 1910 yilga kelib mamlakatda 4.4 mlrd kroon kapitalga ega bo’lgan 585 ta aksionerlik jamiyatlari mavjud edi. Banklarning daromadi 1913 yilga kelib 1909 yilgiga qaraganda 41 % ga ko’paydi. Sanoatning ko’plab sohalarini monopolistik capital egallab oldi. 1905 yil mamlakat iqtisodiyotidagi chet el,birinchi navbatda nemis va fransuz kapitalining umumiy hajmi 9 mlrd 900 mln kronni tashkil qilgan.
   

1911 yili harbiy xizmatga chaqiriluvchi kontnent 40% ga oshirildi va buning uchun qo’shimcha 100 mln kroon ajratildi. 1912 yil yozda qabul qilingan harbiy qonun armiyaning soni va qo’shimcha harajatlarning yanada oshirilishini ko’zda tutgan edi. Umuman 1900-1913 yillarda Avstriya-Vengriyaning harbiy harajatlari 70% ga oshib 583 mln kronni tashkil qildi.

3. 
   Milliy uyg’onishning birinchi dvrida (XVIII asr oxiri – XIX asr 20 yillari) chexlarda ham, slovaklarda ham milliy hayotga qiziqish uyg’ondi: milliy adabiy til rivojlamdi vakeng tarqaldi,milliy adabiyot, teatr, umuman milliy madaniyat gullab yashnadi. Bunda bir qator marifatparvarlar – chexlar va boshqa slavyanlarning tili va madaniyatga bag’ishlangan asarlar muallifi Yozef Dombrovskiy (1753-1829), faylasuf-olim, chexcha-nemischa lug’at va chex adabiyoti dasrliklari muallifi Yozef Yungman (1773-1847) kabi olimlarning xizmati katta bo’lgan.
   

BAJARDI: TO’M 19/3 GURUH TALABASI SA’DULLAYEV NODIRBEK.