Anatomiya odam tanasining shakli, tuzilishi, uning funktsiyalarini va

, 
qirra
 
va o’siqcha
 
kiradi. Suyakning yuzalari o’zaro 
qirralar  bilan  chegaralanadi.  Ba`zi  bir  suyakda  nerv  va  qon  tomirlar  joylashgan 
egatlar  yuzaga  keladi.  Suyakning  ichki  yuzasida,  uning  ichiga  kiruvchi 
oziqlantiruvchi teshik
 
bo’ladi. 
 
Suyaklarning  kimyoviy  tarkibi
.
 
Suyaklar  organik  moddadan  va  mineral 
tuzlardan  tarkib  topgan
. 
Suyakni  kuchsiz  xlorid  kislotaga  ma`lum  vaqt  solib, 
undagi  barcha  mineral  tuzlarni  eritib  yuborish  mumkin.  Bunday  suyak  faqat 
organik  moddadan  iborat.  Bu  suyak  oson  egiladi  va  agar  ancha  uzun  bulsa,  uni 
tugish  mumkin.  Olovda  suyakdagi  organik  moddalarni  kuydirish  mumkin.  Faqat 
mineral tuzlardan iborat bo’lgan suyak o’z shaklini saqlaydi, ammo juda mo’rt va 
oson sinadigan bo’ladi. 

---

29 
 
 
Organizmdagi tirik suyakning xossalari undagi organik va mineral moddalar 
miqdoriga  bog’lik;  Katta  odam  suyagida  ikki  xissa  tuz  va  bir  (2/3,  1/3)  xissa 
organik  modda  bo’ladi.  Ana  shunday  tarkibdagi  suyak  eng  baquvvat,  shu  bilan 
birga, ma`lum darajada elastik bo’ladi. Odam qancha yosh bo’lsa, uning suyagida 
organik  modda  shuncha  ko’p  buladi,  shu  sababdan  bolalarning  suyagi  juda 
egiluvchan bo’lsada, ammo uncha qattiq va baquvvat bo’lmaydi. Odam keksayib 
borgan  sari  suyakda  tuzning  miqdori  ortib,  suyaklar  mo’rt  (sinuvchan)  bo’lib 
koladi. 
 
Suyaklarni normal rivojlantirish va qing’ir - qiyshiq bo’lib qolishining oldini 
olish uchun bolalar og’ir yuk ko’tarmasliklari kerak. Bolalar har - xil narsalarni bir 
joydan  ikkinchi  joyga  olib  borishda  bu  narsalar  og’irligi  ikkala  qo’lga  baravar 
tushadigan qilib ko’tarishlari kerak. Bolalarning partada qanday o’tirishi ham katta 
ahamiyatga  ega,  chunki  bu  vaqtda  skeletga  zo’riqish  tushadi.  Partada  bemalol, 
zuriqmay va parta suyanchigiga suyanib va ko’krakni partaga tiramay o’tirishlari 
kerak, bilaklar parta
 
ustida bo’lishi, ikkala yelka baravar turishi, oyoqlar esa polga 
quyilishi  va  tizzalar  to’g’ri  burchak  hosil  qilib  bukilgan  bo’lishi  kerak.  Bu 
qoidalarga  uyda  stolda  ishlagan  vaqtda  ham  rioya  qilish  kerak.  Tor  va  poshnasi 
baland  poyabzal  kiyish  yaramaydi,  bunday  poyabzal  kiyilsa,  chanok.  suyagi, 
shuningdek,  oyoqning  tagi  noto’gri  rivojlanadi  (oyoqning  tagi  yassi,  barmoqlari 
esa egri bugri bo’lib qoladi).