10 mavzu: stressni bartaraf etish bo’yicha o’yin va rollli o’yinlarni o’tkazish

Stresslarni oldini olish, korreksiyalash va tartibga solish usullari 

1.

 

Biologik  mexanizmga  asoslangan  "Ko'zgu"  usuli  shaxsni  tashqi 

ko’rinishi  o'rtasida  mavjud  bo'lgan  aloqadir.  Ushbu  usul  hissiyotlar  va  hissiy 

xotiramizni o'z ichiga olib, ixtyoriy ravishda tana va yuz quvonch yoki xotirjamlik 

ifodasini  namoyon  qilish  orqali  harakat  qilinsagina,  bizning  hissiy  holatimiz 

haqiqatan ham yaxshi tomonga o'zgaradi. 

2.

 

Bo'lajak  hodisani  to'liq  ratsionalizatsiya  (takomillashtirish,  maqsadga 

muvofiq  tashkillashtirish)  qilish  usuli,  hodisaning  yuqori  darajadagi  tafsilotlari 

bilan  bir  nechta  namoyishni  o'z  ichiga  oladi.  Ushbu  usulda  salbiy  his-tuyg'ular 

ko'pincha biror narsa haqida ma'lumot etishmayotgan vaziyatda paydo bo'lishiga 

asoslanadi.Bu usul yordamida, biz sun'iy ma'lumotlar bo'shliq’ni to'ldiramiz. 

3.

 

Tanlab ijodiy o’tmishga murojat qilish usulini o’z ichiga oladi, yani inson 

muvaffaqiyatli  hal  qilgan  qiyin  hayotiy  vaziyatlarni  eslab  tahlil  qilish.  Bizning 

o'tmishdagi  yutuqlarimiz  -  biz  istagan  vaqtga  ishonishimiz  mumkin  bo'lgan 

bizning resurslarimizdir. Ushbu usulni qo'llash natijasi, avvalgi muvaffaqiyatlarni 

faollashtirishga asoslangan ichki ishonch holati bo'lishi mumkin. 

4 Tajriba usuli avvalgisiga to'g'ridan-to'g'ri qarama-qarshi usul bo’lib, undan 

foydalanishda  kishi  o’tmishdagi  yuz  bergan  xatolarni  eslaydi  va  tahlil  qiladi, 

muvaffaqiyatsizliklar uchun eng tipik va xarakterli sabablarni aniqlashga harakat 

qilish  (atrofdagi  yaqin  kishilarni  tinglamaganligi,  muzokaralarga  oldindan 

tayyorlanmaslik;  odamning  “tashqi  jozibasi”  ga  ishonishi  va  boshqalar)  bo'lishi 

mumkin. 

5. Yakuniy qismda mumkin bo'lmagan imkoniyatni aqliy, ruhiy kuchaytirish 

usuli,  yani  biz  o'z  qo'rquvimiz  bilan  yuzma-yuz  kelganimizga  asoslanib, 

kelajagimizdagi eng qorong’u rasmlarni tasvirlab xayolan chizish imkoniyatidir. 

Ushbu  pessimistik  tasvirlardan  omon  qolganimizdan  so'ng,  biz  ushbu  shikastli 

ma'lumotni  ongdan  "siqish"  ga  ketadigan  energiya  olamiz.  Ba'zan  kishi  o’ziga- 

o’zi “Bunday vaziyatda nima yomon bo'lishi mumkin?”, “Endi nima qilay?” kabi 

savollarni berishi orqali vaziyatdan chiqish usulidir. 

Bir  qarashda  yuqorida  sanab  otilgan  usullarni  o'zlashtirish  va  ulardan 

foydalanish  “qiyin”  kechishi  mumkin,  lekin  hosil  qilingan  vaziyatlar 

hayajonlanishni  oldini  olishga  yordam  beruvchi,  muammolarni  hal  qiluvchi 

---

imkoniyatdir.