10 mavzu: stressni bartaraf etish bo’yicha o’yin va rollli o’yinlarni o’tkazish

3.Stressni  bartaraf  etish  treninglarining  turlari. 

Biz  yuqorida  insonning 

ruhiy  holatlari  haqida  ma’lumot  berishga  harakat  qildik.  Shaxs  o’z  xohish- 

irodasiga ko’ra o’z ichki imkoniyatlarini o’zi oshira olishi mumkin. Buning uchun 

shaxs ming-ming yillardan buyon e’tibordan qolmayotgan mashq namunalaridan: 

autogen mashqlaridan, o’z – o’zini ishontirish usullaridan foydalana olishi kerak. 

Shaxs  ushbu  mashqlarni  diqqat  bilan  o’qib,  bajarishga  kirishishi  bilan,  o’zida 

bo’layotgan  eng  kichik  o’zgarishlardan  tortib,  katta  ozgarishlargacha  bo’lgan 

natijlarga erishishi mumkin. 

Treninglar  uzoq  vaqtdan  beri  psixolog,  terapevtlarning  ajralmas  ish 

faoliyatining  asosiy  bo’lagi  bo’lib  kelgan.  Ayniqsa,  zamonaviy  psixologiyada 

---

“Tijoratni  rivojlantirish  bo'yicha  trening",  "Jamoa  tuzishga  o'rgatish",  "Qaror 

qabul  qilishga  o'rgatish",  "Ishbilarmon  aloqalar  bo'yicha  trening",  shuningdek, 

psixoemotsional me’yorni ushlab turuvchi treninglar tashkil etilmoqda. Bu borada 

mutaxassislara ham ehtiyojlar kuchayib, Oliy o’quv yurtlarida kasbiy mahoratga 

ega  yoshlarni  tayyorlashga  katta  imkoniyatlar  yaratilinib,  mutaxassislarni 

tayyorlashga  bo'lgan  ehtiyoj  bugungi  kunda  turli  darajalar  va  faoliyat  sohalari 

rahbarlari tomonidan tan olinmoqda. Shubhasiz, xodimlarning treningda ishtirok 

etishi  xodimlarning  o'zlariga  ham,  ish  beruvchilarga  ham  haqiqiy  foyda 

keltirayotganligini his qilmoqda. 

Hozirda  emotsional  holatlarni  bartaraf  etish  bilan  bo’gliq  muammolarni 

echimini  topishda,  natijada  ish  unumdorligini  oshishirish  imkoniyatlarini 

mavjudligi  bilan  stresslarni  yumshatuvchi  treninglardan  foydalanish  davomida 

ishning  samaradorligini  sezilarli  darajada  oshganligi  haqiqatdir.  Stressni 

boshqaruvchi treninglar individyal yo’nalishga ega bo’lib, shaxsni barkamolligi, 

tanani boshqaruvchanligi, ijodkorlikni rivojlantirishga yonalgan bo’ladi. Albatta 

, bu trenerning kasbiy mahorati bilan amalga oshiriladi. 

Har qanday boshqa treninglar kabi stressga qarshi mashg'ulot  ishtirokchilari 

trening  davomida  o’zlarini  muammolarini  hal  qilish  bilan  bog’liq  ko’nikma  va 

malakalarga ega bo’lishadi. 

Biz bilamizki, har bir trening mashg’uloti, albatta, psixoterapevtik ta'sirni o'z 

ichiga oladi. Biroq, stressga qarshi treninglarda psixoterapiyaning ulushi ko'proq, 

chunki  ishtirokchilar  nafaqat  tashkiliy,  uslubiy  muammolarni,  balki  shaxsiy 

muammolarni ham hal qiladilar. 

Ishtirokchilar  ichida  mashg'ulot  davomida  u  uchun  zarur  bo'lgan  stressli 

vaziyatdan  chiqish  yo'llarini  topmaguncha,  guruh  ishlarida  to'liq  ishtirok  eta 

olmaydigan  holatlar  mavjud.  Ayrim  hollarda  ishtirokchilar  kuchli  ta’sirlanishi 

oqibatida  kuchli  hissiyotlarni  boshdan  kechirishi  kuzatilinadi,  ya’ni  bu  qaysidir 

hissiyotga  boy  bo’lgan  mashg’ulotda  ishtirok  etayotganda  sodir  bo’ladi.  Agar 

murabbiy bunday vaziyatda ishtirokchilarga psixologik yordam ko'rsatish  uchun 

etarlicha kuch, bilimga, va kuchli ko'nikmaga ega bo'lmasa, dasturga kuchli hissiy 

portlashni keltirib chiqaradigan "kuchli" mashqlarni kiritmaslik kerak. 

Shuningdek,  ishtirokchilarning  o’zi  ham  stressga  qarshi  kurash  bo’yicha 

mashg’ulot turlariga o’zlarini oldindan ishontirib tayyorlashi kerak bo’ladi. 

Ushbu  muammoning  mumkin  bo'lgan  echimlaridan  yana  birii  bu  ikki 

mutaxassis  tomonidan  treningni  tashkil  etilishi  talab  etiladi.  Bunda  ulardan  biri 

mashgulotlarni  boshqarish  bilan  shugullansa,  ikkinchisi  esa  bu  vaqtda 

ishtirokchilarning  reaktsiyalarini  kuzatish  va  kerak  bo'lganda  ularga  o'z  vaqtida 

yordam berish imkoniyatini oladi. 

Shunday  qilib,  stressga  qarshi  kurash  bo'yicha  trenerga  maxsus  talablar 

---

qo'yiladi.  Bu  maxsus  psixologik  ma'lumotga  ega  va  treninglarni  o'tkazish 

tajribasiga  ega,  shuningdek,  o'zgaruvchan  sharoitlarga  tezkor  javob  berish 

qobiliyatiga  ega  bo'lishi  kerak.  U  shaxs  psixologiyasi,  psixologik  salomatlik, 

maslahat, guruh psixoterapiyasi sohasida bilimlarga ega bo'lishi kerak.  Murabbiy 

mijozlarga terapevtik yordam ko'rsatishni ekspress usullari bilan tanishishi kerak. 

U  yana  tibbiy  psixologiya,  xodimlarni  boshqarish  psixologiyasi  bilan  tanish 

bo'lishi, ya'ni faoliyatning turli sohalarida ishlashga tayyor bo'lishi kerak..