|
H i koy a ma zmu n li ma tnd a
mu a llif yo ki a s a r q a hra mo ni o ’z i bo s h id a n
o ’tkazgan, eshit gan, o ’qigan yo k i guvoh bo ’lgan biro r bir vo qeani hiko ya n i
h ik o ya q ilib be r a d i. Xo t ir a la r , e s da lik la r , ert a k va r ivo ya t la r n i h ik o ya
ma z mu n li ma t n s ifa t id a ba ho la sh mu mk in. H iko ya t ar z i, a so s a n, o ’t g a n z a mo n
shaklida, bir inchi sha xs birlik yo ki ko ’plikda ifo dalanadi.Xiko ya qilina yo t gan
vo q ea - ho d is a t o r yo k i k e ng q a mro vli bo ’lis h i mu mk in. S ek in- a s t a r ivo jla n ib
bo r u vc hi iz c h il ba yo n va ya x lit lo vc h i o ha ng ku z at ila d i. Aso s a n, bir yo q la ma
ifo da uslubidan fo yda lanilad i, ya’ni mat n shaklla nishida, aso san, hiko ya
q ilu vc h i ( ro viy) ye t a k c hi fa g t o r hiso bla n a d i. Mo no lo g ik nut q ko ’r in is h i bu nd a y
mat nlar uchun juda mo s va qula y bo ’la di. Albatt a , o ’rni bilan d ia lo gik nut q
ko ’rinishlar iga muro jaat qilinganlig i ham kuzat ilad i. Shunda ham hiko ya
mat nining mot ivasio n but unlig i ro viyg a bog’li q bo ’lad i. Bu t ip mat nlarda
h ik o ya ma z mu n i ye t a k c hilik q ils a - d a, t a s vir iy, iz o h, xa ba r, his s iy ifo d a
ma z mu n li ma t ng a xo s xu su s iya t la r ha m b ir d a g ina is ht ir o k et is h i mu mk in. B ir -
ik k i miso l:
“
Duogo’y
”.
S ai d
Ah m ad
ak a
b o s hc hi lig i da
bi r
gu r uh
ad ib la r
ol i s
tog’
qishlog’iga
y e ti b
bo r di k
.
M eh mo n ga
c h a qi ri s h di
.
U y
t o ’la
o da m
.
D av r a
b o s hi da
to’rvadek
s o qo li
ko’ksiga
tu sh g an
q a ri ya
o’tiribdi
.
H am m a
u n ga
ta’zim
b aj o
q il ad i
.
Da v ra g a
k i m
k e li b
qo’shilmasin
c ho l
u z un d an
-
u z oq
du o
o’qiydi
. “
S e n
h am
m e ni ng
y o sh im g a
y e ti b
yu r g in
,
ba c ha m
”,
d e b
f ot ih a
to r ta di
.
B i r
x il
d uo
ta k r o rl an a v e rg a ch
,
Sa id
Ah ma d
a ka
so’radi
:
-
N e c h a
y o s hg a
ch iq di n gi z
,
ta q si r
?
-
M e nb a
? –
d ed i
ch ol
s al m oq la b
. –
I kk a m
ye t mi s h ga
bo r d im
.
-
Vo y
bo’
-o ’-o ’!-
de d i
Sa id
A x ma d
a k a
bo s h
c h ay q ab
. –
Ag a r
s e ni ng
du oi ng
m u s ta jo b
bo’lsa
,
me n
sa k ki z
yi l
a vv a l
o’lib
k e ti s hi m
k e r a k
e ka n
-
da
,
uk a m
?
M e n
y et mi s h
o lt ig a
c hi qd i m
!
Tu r a q ol
en di
,
j o y
a lm a sh a mi z
!
(O’.Ho shimo v)
Yo’li topildi. Erkin Vohidov universitetni endi bitirgan paytidayoq taniqli
shoir edi. O’zingiz bilasiz, oliy o’quv yu rtini bitirgan odam oldida uylanish
muammosi ko’ndalang bo’ladi. Shu masala yuzasidan Erkin aka Said Ahmad
a k a ga m a sl ah at soli b di.
-
O q sa qo l
, -
d e bdi
. -
Xa b a ri ng i z
bo r
,
bi r
-
i kk it a
ki t ob im
chiqdi. Uch ming so’mcha pulim ham bor. Lekin qaysi biriga yetkazishni
b i lm a ya pm a n. M a s hi na o la y mi , uy sol aym i, xo ti n ol a ym i? M a sh in a o l sa m, u y
sololmayman, uy solsam uylanolmayman, uylansam, mashinaga pul qolmaydi…
N i m a
q i la y?
10
S a id Ah ma d a ka p e sh an a s in in i R a sh id ab zi ni ng g a rm o ni da y ti r i sh ti r ib, c hu qu r
va uzoq o’yga tolibdi.Oxiri chehrasi yorishib bunday debdi:
-B ol a m, me n x o’p o ’y la di m. H i so bl a b ko’ r s a m, uc h mi n g s o’ m p u li ng
h a m ma s ig a y e ta r k an.M a sl a ha t sh uk i, se n av t ob u s so ti b ol gi n ! A vt o bu s
degani mashina bo’ladi.Rulini qayoqqa bursang ketaveradi. Bu –
b i rin ch i da n. A vt ob u sn i ng ic hi k en g - m o’l b o’ la d i . K o’ c h – k o’ ro ni n gn i o li b
kirsang tayyor uy bo’ladi. Bu - ikkinchidan. Uchinchidan, rostki avtobus
bo’lgandan keyin ichida konduktori ham bo’ladi.O’sha konduktorni xotin
qilib olib qo’ya qolasan!...(
O’.Ho shimo v)
B e r ilg a n ma t nla r d a ik k i x il ho la t n i k u z at is h mu mk in. B ir inc h i ma t nd a
yo zuvchi o ’zi bevo sit a guvo h bo ’lgan voqeani hiko ya qilyapt i, ikkinchi mat nda
mua llif eshit ib t a’sirla ngan vo qeasini so ’zla yapt i.Hiko ya maz munli mat n
bo shqalarga qaraganda murakkab t arkibla ngan bo ’ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
