Buxoro davlat tibbiyot instituti kurbanova gulnoz negmatovna kasbiy pedagogika

 
 
                                                                                                 
   
 
   
 
   
 
   
 
   
 
 
Ma’naviy-axloqiy 
tarbiya funksiyalari 
Milliy tafakkur 
Sog‘lom dunyoqarash 
Vatanparvarlik 
Milliy qadriyatlar 
Fidoyilik 
Fuqarolik 
madaniyati 
Milliy an’analar 
Oila 
Mahalla 
Komil inson 

---

93 
 
Kasb-hunar kollejlari o‘quvchilarini ma’naviy-axloqiy tarbiyalash 
funksiyalari 
Ma’naviy-axloqiy  tarbiya  funksiyalari  o‘quvchilarda  fuqarolik  hissini  tarkib 
toptirishda  moddiy  va  ma’naviy  boyliklar,  ma’naviyaxloqiy  bilimlar,  ijtimoiy-
iqtisodiy taraqqiyot haqidagi tasavvurlar, milliy va umuminsoniy qadriyatlar bilan 
hamkorlikda amalga oshirildi.  
Ushbu  funksiyalar  kasb-hunar  kollejlari  o‘quvchilari  shaxsida  ma’naviy-
axloqiy  dunyoqarash,  ma’rifat  taraqqiyoti,  jamiyatning  yuksalishi  kabi  bilimlarni 
shakllantirishda eng muhim omil bo‘lib xizmat qildi. Ma’naviy-axloqiy tarbiyaning 
funksiyalari  o‘quvchilarning  kundalik  hayotida,  turmush  tarzida,  o‘zgalar  bilan 
munosabatda,  aqliy  hamda  jismoniy  mehnati  jarayonida  shakllandi  va  rivojlanib 
bordi.  Ushbu  funksiyalar  milliy  mustaqillikni  mustahkamlash  va  rivojlantirish, 
tariximiz,  madaniyatimiz,  tilimiz,  ma’naviy  merosimiz,  ijtimoiy  adolat,  fuqarolik 
jamiyatini  qurish  yo‘lidagi  harakatlar  bilan  mushtaraklikda  ma’naviyaxloqiy 
tarbiya  faoliyatini  tashkil  etdi.  Buning  natijasida  kasb-hunar  kollejlari 
o‘quvchilarida  ma’naviy-axloqiy  fazilatlar,  erkin  va  sog‘lom  muhit,  ma’naviy-
axloqiy tarbiya jarayonlari takomillashtirildi. 
«Ma’naviyat  asoslari»  fanida  kasb-hunar  kolleji  o‘quvchilarida  ya’ni 
jamiyatimizning  ertangi  faol  fuqarosida  milliy  istiqlol  g‘oyalari  va  milliy 
mafkurani shakllantirish, ma’naviy yuksak insonni tarbiyalash kabi masalalarning 
muhim metod va vositalarining metodikasi amalga oshirildi. 
«O‘zbekiston  tarixi»ni  o‘qitish  jarayonida  ham  o‘quvchilarda  o‘zbek 
xalqining  jahon  tarixida,  insoniyatssivilizatsiyasiga  qo‘shgan  hissasi,ma’naviy 
merosga hurmat ruhi, milliy g‘urur shakllantirildi. 
“Adabiyot”  fanini  o‘qitish  asosida  o‘quvchilarda  badiiy-estetikideallar 
rivojlantirildi.  Buning  natijasida  o‘quvchilarning  milliy  g‘oya,milliy  mafkura 
haqidagi bilimlari kamol topdi. 
Ijtimoiy–gumanitar  fanlarni  o‘qitish  jarayonida  o‘quvchilarga  ma’naviy-
axloqiy  tarbiyaga  doir  muammolar  va  qonuniyatlar  yoritib  berildi.  Ularning 

---

94 
 
mohiyatini  anglab  olishga  qiziqish  uyg‘otildi.  Ijtimoiy-siyosiy,ma’naviy-axloqiy, 
estetik qarashlar, ishonch va e’tiqodlar tizimi yaratildi. 
O‘quvchilarning  ma’naviy-axloqiy  tarbiyalash  jarayonlari  rivojlantirildi. 
Buning  natijasida  mustaqillik,  O‘zbekiston davlati,  bayrog‘i, madhiyasi,gerbining 
ma’no-mohiyati,  ulug‘  mutafakkirlar  va  zamonimizning  ilg‘orkishilarining  ulkan 
ma’naviy merosi, ma’naviy an’analar, milliy va umuminsoniy qadriyatlar, sog‘lom 
turmush  tarzi  yoshlarning  madaniy  saviyasi,  mehr-muruvvat,  insonparvarlik  kabi 
bilimlar kamol topdi. 
Ijtimoiy-gumanitar  fanlarni  o‘qitishda  o‘quvchilarni  ma’naviy–axloqiy 
tarbiyalash  texnologiyasi  ishlab  chiqildi.  Bu  borada  ta’limning  noan’anaviy 
shakllaridan foydalanildi. O‘quvchilarning qiziqishlarini oshirish, mustaqil, erkin, 
ijodiy fikrlashga yo‘llash, madaniy muloqot yuritishga o‘rganish ijobiy natijalarga 
olib  keldi.  Ishbop  o‘yinlar,  musobaqa  darslari,  intellektual  ring,  teatrlashgan 
mashg‘ulotlar,  guruhlarda  ishlash,  ijodkorlar  tanlovlari,  auksion  darslar,  bahs-
munozara  darslari,  ekskursiya  darslari,  mo‘‘jizalar  maydoni  kabilar  amalga 
oshirildi.  Ta’lim  jarayonida  o‘quvchilar  egallagan  bilim  va  ko‘nikmalar  darsdan 
tashqari tarbiyaviy tadbirlarda mustahkamlandi.