N. X. Ermatov, D. G‘. Azizova, N. M. Avlayarova, B. Yu. Nomozov, R. S. Bekjonov, A. I. Abdiraz а kov, M. X. Ashurov

III.4. 
O‘zgaruvchan sathli sarf o‘lchagichlar
 
O‘zgaruvchan sathli sarf o‘lchagichlarning ishlash prinsipi
  suyuqlikning  idish 
tubidagi  yoki  uning  yon  devorlaridagi  teshikdan  erkin  oqib  chiqishidagi  sath 
balandligini  o‘lchashga  asoslangan.  Bu  asboblar  kimyo  va  boshqa  sanoatl
arda  juda 
agressiv  suyuqliklar  sarfini  o‘lchashda,  shuningdek,  gaz  bilan  arala
shgan 
pulslanuvchi  oqim  va  suyuq
liklar sarfini o‘lchashda ishlatiladi. O‘zgaruvchan sathli 
sarf  o‘lchagichlar  barcha  hollarda  suyuqlik  sarfnni  atmosfera  bosimida  o‘lchaydi, 
shuning uchun, bu asboblarning ishlatilishi cheklangan. 

---

39 
 
O‘zgaruvchan  sathli  sarf  o‘lchagichlar  tarkibiga  qabul  qiluvchi  sig‘im  (idish) 
va suyuqlik sath balandligini o‘lchaydigan asbob kiradi. Sath balandligi o‘lchagichi 
sifatida istalgan sath balandligini o‘lch
ash asbobi ishlatilishi mumkin. Qabul qiluvchi 
sig‘im  sifatida  esa  dumaloq  (diafragma)  yok
i  tirqish  teshikli  silindrik  yoxud 
to‘rtburchak  idish  xizmat  qiladi.  Bunday  idishlardagi  suyuqlik  sarfi  uning  sath 
balandligi  bo‘yicha  aniqlanadi.  Diafragma  idish  tag
ida  yoki  uning  yon  devorlarida 
joylashishi  mumkin,  lekin  suyuqlik  sathi  u  oqib  chiqadigan  teshikdan  yuqorida 
bo‘lishi  lozim.  Tirqishning  teshiklari  idishning  faqat  yon  devorlarida  joylashgan 
bo‘lishi  kerak,  bu  holda  idishdagi  suyuqlik  sathi  teshikning  ustk
i  chetidan  baland 
bo‘lmasligi lozim.
 
III.8-
rasmda ko‘rsatilgan sarf o‘lchagich ikki shtu
t
serli to‘rtburchak idish 
2
 dan 
iborat. 
 
III.8