Biokimyo pmd

Oqsillar hazmlanishi

Oqsillar va peptidlarni hazmlanishida ishtirok etuvchi proteolitik

fermentlar oshqozon-ichak yollarida proferment sifatida sintezlanadi

va ajralib chiqadi. Ular nofaoldir va ozining oqsillarini parchalamaydi.

Me’dada oqsillarni hazmlanishi

Me’dada oqsillar pepsin proteolitik ferment ta’sirida hazm bo‘lib

boradi va bu jarayonda me’da shirasining xlorid kislotasi muhim rol

o‘ynaydi. Xlorid kislota me’da bezlarining qoshimcha hujayralarida

hosil bo‘ladi va me’da boshligiga ajralib chiqadi. Me’da boshligida

uning konsentratsiyasi 0,16 M (taxminan 0,5% ga) yetadi. Shuning

hisobiga me’da shirasiga pH qimmati pastdir, yani 1-2 atrofida bo‘ladi.

Emadigan yosh bolalarning me’da shirasida sutni ivitadigan renin

fermenti bo‘ladi. Ca

2+

 ishtirokida renin sutning erigan kazeinlarini

erimaydigan shaklga aylantiradi. Ma’lumki, suyuqliklar me’dada uzoq

turmaydi. Sut ivitishning fiziologik ahamiyati uning oqsillari hazm

bo‘ladigan vaqtgacha me’dada ushlab turishdan iboratdir. Katta yoshli

odamlar me’dasida renin bo‘lmaydi. Ularda sut kislotali muhit bilan

pepsinning birgalikda ta’sir qilishi natijasida ivib ketadi. Me’dada,

pepsin ta’sirida, oqsillardan turli xil kattalikda polipeptidlar va ehtimol,

uncha ko‘p bo‘lmagan miqdorda erkin aminokislotalar hosil bo‘ladi.

Me da shirasi rangsiz suyuqlik bo‘lib, kuchli kislotali reaksiyaga

egadir. Odamda sutkasiga 1,5 litr oshqozon shirasi ajralib chiqadi.Uning

tarkibida suv, oqsillar, fermentlar (pepsin, gastriksin, renin, mutsin,

gastrin gormoni, xlorid kislota, kislota muhiti yaratuvchi fosfatlar va

qator boshqa moddalar) mavjuddir (22-jadval).