www.ziyouz.com kutubxonasi
67
Yigitali shu ko‘cha boshida soqchilar to‘xtatishganini, tunni tor qamoqxonada
o‘tkazganini aytib berdi.
— Shu paytgacha birov «nima uchun yoningda pichoq olib yuribsan?» demovdi. Qarang-
a, shu ham qurol hisoblanarkan. Boshimga balo bo‘ldi-da. Avval bir nomard yigitning
qo‘liga tushib qoldim. «Bo‘yningga olasan, sheriklaringni ham aytasan», deb turib oldi.
«Endi o‘ldim, shu qamoqda chiriyman» deb o‘yladim. Yo‘q, Xudoning rahmi keldi. U
nomarddan mana bu,— Yigitali ko‘z ostini silab qo‘ydi,— esdalik bo‘lib qoldi. O‘rniga bir
insoflisi so‘roq qildi. Baxtimga mahalladan yo‘qlab borishdi, baraka topishsin. Avtobusda
adirga borib kelganim ham baxtimdan bo‘lgan ekan, buni qarang-ki avtobus no‘merini
eslab qolgan ekanman. Shopir yigitni bugun erta-mattan topib kelishdi. Shundan keyin
chiqarishdi, deng. Shunda ham tilxat yozdirib olishdi.
— Qanaqa tilxat? — deb so‘radi Zelixon.
— Beruxsat hech qayoqqa chiqmayman, deb tilxat berdim. Shu yoshga chiqib, borgan
yerim bu yog‘i Marg‘ilon, bu yog‘i Farg‘ona bo‘ldi. Qo‘qon bilan Toshkanni televizorda
ko‘rganman, endi qayoqqa borardim?
Yigitali soddaligiga borib, tuhmat balosidan butunlay qutuldim, deb o‘ylayotgan edi. Bu
sohani ipidan-ignasigacha yaxshi biluvchi Zelixon esa do‘ppi tor kelib qolib, aybdorlar
topilmasa, yana Yigitaliga yopishishlari mumkinligini his etdi. Shu sababli suhbatlasha
turib, u yon-atrofda yashagan turklarning ism-shariflarini so‘rab-bilib oldi. Yigitali
Zelixon nima uchun sinchkov bo‘lib qoldi, deb o‘ylab ham o‘tirmadi. U oradan bir oy
o‘tib, Ahadbey va boshqa qo‘shnilar nomidan yozilgan minnatdorlik maktubini oladi.
Xuddi shunday maktub obkomga ham kelib, matbuotda e’lon qilinadi. Yigitali bu
maktublar Zelixon qo‘li bilan yozilib, Kavkazdan jo‘natilganini bilmaydi. Oradan ikki
yarim oy o‘tib, yana turmaga tushay deganida shu maktub joniga ora kirgandagina
Zelixon bilan bo‘lgan so‘nggi suhbat yodiga tushadi...
2
Zelixon oxirgi samolyot bilan qaytdi. To‘g‘ri Elchinnikiga kirib, u bilan xayrlashmoqchi,
ertalabki reys bilan Adlerga uchib ketmoqchi edi. Elchinning yolg‘iz shumshayib
o‘tirganini ko‘rib, ketishga shoshilmadi. Bo‘lib o‘tgan voqealarni eshitgach, boshi qotdi.
— O‘qilonning hiylasiga tan bermasdan boshqa iloj yo‘q,— dedi Zelixon,— buni avval
boshdan hisobga olishimiz kerak edi. Oddiy masalaga aqlimiz yetmabdi. Ahmoq odam bu
darajaga ko‘tarilmaydi, to‘g‘rimi? Sen bilan men uni ahmoq qilmoqchi bo‘libmiz. Endi sen
bu yerlardan ketishing kerak.
— Nima uchun?
— Endi Zaynab senga xotin bo‘lmaydi. Tug‘ib berganida Asadbekning soyasida rohat
qilib yashayverarding. Zaynab sen bilan yashamasa, Asadbekka keraging yo‘q.
Jamshidning o‘limini sendan ko‘rayotgan bo‘lsa, endi tinch qo‘ymaydi. Bugun bo‘lmasa
ertaga o‘ldiradi seni. Lash-lushlaringni yig‘ishtiru men bilan birga ket.
— Siz qayoqqa ketmoqchisiz?
— Hozircha Adlerga. Keyin o‘ylab ko‘raman. Balki ota yurtimga borarman. Balki Sochida
dam olarman. Xo‘p, de, men bilan birga ketaver.
— O‘ylab ko‘ray... Shu turishimizda hozir ohanraboning ikki qutbiga o‘xshab qolibmiz.
Sizni qon ota yurtga tortyapti, men esam ota yurtni tashlab chiqib ketishim kerak.
— Safsatangni qo‘y. Ota yurtimning «Zelixon qachon kelarkin?» deb ko‘zi uchib turgani
yo‘q. Meni Quvasoyda yoki Farg‘onada ko‘rgan bo‘lishlari mumkin. Anavi xunasa Selim
esingdami, shular yolg‘on guvohlik ham berib yuborishdan toymaydilar. G‘alvalardan
chetroqda yura turay. Keyinroq qaytib kelaman. Sen ham, men ham og‘ayni, bu
Shaytanat (2-kitob). Tohir Malik
Do'stlaringiz bilan baham: |