“Педагогика назарияси” ва “Педагогика тарихи” фанларини ўқитиш бўйича ўқув-методик мажмуа

159.
 
Қулдорлик тузумида фаолият кўрсатган махсус мактаблар 
фаолиятига хос типик ҳодиса нимадан иборат эди? 
Қулдорлик давридаги ўқитиш унда фойдаланилган таълим методлари,
дидактик воситалар, ўқитувчи ва ўқувчиларнинг фаолиятига хос бир қатор 
хусусиятларни намоён этган. Ушбу даврга хослик жамоанинг айрим аъзолари 
қўлида бойликларнинг тўпланиши билан характерланади. Бу эса ўз навбатида 
таълим-тарбия ишларини ташкил этишда ҳам икки ёқлама ёндашувнинг қарор 
топишини таъминлаган. Махсус мактабларда фақат юқори табақа 
вакилларининг болаларигина таълим олган бўлиб, қуйи табақа вакилларининг 
болалари махсус ўқитилмаган.
 
160.
 
Қулдорлик даврида ўқитиш қандай методлар ёрдамида амалга 
оширилган? 
Қулдорлик даврида ўқитиш асосини оддий, кўп марталик такрорлаш, луғат 
сўзлари, атамалари, матнлар, машқлар ва уларнинг ечимлари қаторини механик 
ёдлаш каби таълим методлари ташкил этган.
 
 
161.
 
Қулдорлик даврида ўқитишдаги тараққиёт яна қандай таълим 
методларининг шаклланишини таъминлаган? 
Қулдорлик даврида ўқитишдаги тараққиёт таълимнинг бошқа методлари: 
ўқитувчининг ўқувчилар билан суҳбати, қийин сўз ва матнлар бўйича 

---

34 
ўқитувчининг тушунтириши, диалог-баҳс каби методларнинг шаклланишини 
таъминлаган. 
162.
 
Қулдорлик даври таълимида қўлланилган диалог-баҳс кимлар 
ўртасида ташкил этилган?
Диалог-баҳс нафақат ўқитувчилар, ўқувчилар ўртасида, балки фараз 
қилинган объект билан ҳам ташкил этилган. Бунда ўқувчилар жуфтликларга 
бириккан ҳолда ўқитувчи раҳбарлигида маълум ҳолатларни исботлашган, 
тасдиқлашган, инкор этишган, нотўғрилигини исботлашган.