Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

Aylana  kashtada  papillyar  chiziqlar  turli  shakldagi  dumaloq, 

markazdan  o‘ngga  yoxud  chapga  yo‘nalgan  aylana  doiralardan  tashkil 

topgan  bo‘lib,  har  ikkala  tomonida  deltasi  bo‘ladi.  Ushbu  deltalarning 

o‘zaro joylashishi asosida ham aylana kashtalar turlarga bo‘linadi. 

Ekspertiza  faoliyatida  ko‘p  hollarda  barmoq  izlari  tekshirilib 

turiladi. Kaftning u yoki bu qismi izlari nisbatan kamroq uchraydi. Biror 

modda bilan qo‘llar, barmoqlarni kashta tuzilishlarini aniqlash mumkin. 

Ko‘rinmaydigan  izlarni  ko‘rinarli  qilib,  kriminalistik  texnik  vositalari 

yordamida ko‘chirib olinadi. Izlar alohida predmet, buyumlarda topilgan 

hollarda  izni  predmeti  bilan  olinib  (unga  hech  qanday  vosita 

qo‘llanilmasdan) ekspertizaga yuboriladi. 

Solishtirib  tekshirish  uchun  shubhalanilgan  shaxslarning  o‘nta 

barmog‘i  va  ikki  kaftining  izlari  maxsus  daktilokartalarda  aks  ettirilib 

namuna sifatida yuboriladi.  

Ma'lumot  uchun!  Jinoyat  sodir  bo'lgan  va  boshqa  hodisalar  ro'y 

bergan  joylarda  qo'l  izlarini  silliq  predmet  -  buyumlarda,  masalan, 

bo'yalgan pol, devor, eshik-deraza yog'ochlari va metall qismlari, uy-

ro'zg'or  buyumi,  mebellarning  silliq  ustki  qatlamlarida  izlash  lozim. 

Silliq  bo'lmagan  o'ziga  yog'  va  teri  suyuqligi  singdiradigan 

buyumlarda iz qolgan bo'lsada, uni ko'rinarli qilish, ko'chirib olish va 

identifikatsiya  qilishning  iloji  bo'lmaydi,  chunki  bunday  iz 

individuallik  hususiyatlarini  aks  ettira  olmaganligi  sababli  yaroqsiz 

hisoblanadi. 

---

 

80 

 

Hodisa 

joyida 

topilgan 

barmoq 

izini 

fotosuratga 

olib 

mustahkamlangandan  so‘ng  uni  maxsus  daktiloplyonkaga  ko‘chirib 

olinadi va namunalar bilan ekspertizaga yuboriladi.  Ko‘rinmaydigan va 

bo‘yalgan qo‘l-barmoq izlari alohida kichik buyum yoki jinoyat qurolida 

qolgan  bo‘lsa,  mazkur  predmetni  hech  qanday  o‘zgarishsiz  izlari  bilan 

olib,  maxsus  usul  bilan  o‘rab  joylashtirib  ekspert  ixtiyoriga  havola 

qilmoq  tavsiya  etiladi.  Ekspertiza  topilgan  iz  shubhalanilganning  qaysi 

qo‘li va barmog‘idan qolganligini aniqlashga yordam beradi. 

 

 

2-rasm. Qo‘l barmoq izlari, 

chapda hodisa joyidan topilgan iz, o‘ngda gumon qilinuvchi 

barmog‘idan namuna izi (bir xildagi belgilar raqamlar bilan ko‘rsatilgan)