M. M. Mamadazimov A. M. Tillaboyev Sh. E. Nurmamatov


Paralaks. Quyosh sistemasidagi osmon jismlarigacha bo‘lgan



Download 3,36 Mb.
Pdf ko'rish
bet36/121
Sana01.01.2022
Hajmi3,36 Mb.
#289107
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   121
Bog'liq
astronomiya kursidan masalalar to'plami(1)

Paralaks. Quyosh sistemasidagi osmon jismlarigacha bo‘lgan 
masofalarni aniqlash 
Osmon jismining sutkalik paralaksi deb, shu osmon jismidan qaraganda Yer 
radiusining  ko‘rinish  burchagiga  aytiladi.  Bu  burchak  yoritgichning  zenitdan 
uzoqligi bilan bog‘liq bo‘lib, quyidagicha o‘zgaradi. 


29 
 
𝑝 = 𝑝
0
∙ sin 𝑧 
bu  yerda  p
0
  yoritgich  gorizontda  bo‘lgandagi  (ya’ni  z=90º)paralaks  burchagini 
xarakterlaydi va u sutkalik gorizontal paralaks burchagi deb yuritiladi. 
Sutkalik  gorizontal  paralaks  burchagi  p
0
  aniqlangach,  yoritgich  (M)  gacha 
bo‘lgan masofa to‘g‘ri burchakli uchburchak ONM dan quyidagicha topiladi: 
𝐿 = 𝑂𝑀 =
𝑅

sin 𝑝
0

 
𝑝
0

 juda kichik bo‘lganidan 
sin 𝑝
0

 ni shunday yozish mumkin: 
sin 𝑝
0

= 𝑝
0

sin 1″ 
u holda 
𝐿 =
𝑅

𝑝
0

sin 1″
=
206265 ⋅ 𝑅

𝑝
0

 
Bu  formula  yordamida  faqat  Quyosh  sistemasiga  tegishli  osmon 
jismlarigacha  bo‘lgan  masofalargina  hisoblash  mumkin.  Quyosh  sistemasidan 
juda  katta  masofada  yotgan  osmon  jismlari,  jumladan,  yulduzlargacha  bo‘lgan 
masofalarda  osmon  jismlarining  sutkalik  parallaks  burchaklarini  o‘lchashning 
iloji  yo‘q,chunki  bunday  katta  masofalar  oldida  basis  sifatida  qaralayotgan  Yer 
diametri hisobga olmaslik darajada kichikdir. 

Download 3,36 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   121




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish