Microsoft Word xulafoi roshidiyn ziyouz com doc

TO’G’RI GAP 

 

Juda ko‘p tarixchilar umumiy tafsilotlarga berilib ketib, Ali bilan Oyisha onamiz o‘rtalardagi 

xoliflik sabablarini bayon etishlikda gapni juda ham cho‘zib yuborib mubolag‘a darajasiga 

yetkazganlar. Ular shunday deb yozadilar: Ummul mo‘‘minin dillarida hazrati Aliga ya’ni 

erlarining amakivachchalariga nisbatan rashk aralash karoxiyat saqlar edilar. Zero, 

hazrati Ali Rasululloh alayhissalom oldilarida katta hurmatga ega va hamda eng sevimli 

qizlari Fotimai Zahroning erlari va mehribon payg‘ambarga odamlarning eng sevimlisi 

bo‘lgandilar. Oyisha onamiz qalb dardidagi nafrat bani Mustaqil g‘azotidan qaytganda 

yo‘lda Oyisha onamizga nisbatan zulm va dushmanlik sababi ila qilingan bo‘hton 

voqeasidan keyin yana ham ziyodalashgandi. Rasululloh alayhissalom Zayd ibni Xorisa 

hamda Umar ibni Hattobdan ushbu voqea to‘g‘risida qanday fikrdasiz, deb 

so‘raganlarida, ularning har ikkovlari «biz Oyishaga aslo biror xunuk ish sodir 

bo‘lganligini ko‘rgan emasmiz», deb javob berganlar. Ammo hazrat Alidan so‘ralgan 

chog‘da u janob ulug‘ payg‘ambarning yuzlaridagi alam asarini ko‘rib, Muhammad 

alayxissalom ado etastgan ulug‘ risolatga biror nuqson yetib qolishidan qo‘rqqanlari 

sababli Rasulullohga qarab o‘zlaridagi doimiy ochiq gapirish xislatiga binoan: «Yo 

Rasululloh, bundan boshqa ham ayollar ko‘p-ku» deb javob berganlar. Bu degan 

javoblarining ma’nosi, agar u kishidan shakllanayotgan bo‘lsangiz, qo‘yib yuboring-da, 

boshqasiga uylanib qo‘ya qoling, degani edi. 

Ba’zi tarixchilar esa hazrati Ali Oyishaning xodimlarini oldirib kelib nima ish bo‘lganligini 

aytasan, deb ko‘rganlar. U xodima «Oyisha yosh, tajribasiz qizlar, gohida xamirni qorib 

turib uxlab qoladilar. Keyin esa qo‘ylar kelib yeb ketardi. Bundan boshqa Oyisha 

onamizning ayblari yo‘q», degan gapdan o‘zga churq ham etmadi, dedilar. Mana shu 

sabablarning har biri Oyisha onamiz dillarida yetarlicha ta’sirini qoldirgan edi. Oyisha 

onamiz qalblarida Aliga bo‘lgan bunday asarni dunyo ta’magirlari g‘animat bilib Usmon 

---

Xulafoi roshidiyn. Rizouddin ibn Faxriddin