Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

 
438 - САВОЛ: 
ИЛМИЙ БАШОРАТ НИМАНИ АЙТИБ 
БЕРАДИ? 
ЖАВОБ: Илмий башорат – бу инсон хаётида ҳали рўй 
бермаган, фан учун ҳозирча номаълум ҳисобланган, имконият 
тариқасидагина мавжуд бўлган бирор бир ҳодисанинг келажакда 
қандай рўй бериши, унинг ҳолати, кечиши, ривожланиш 
қонунларини ва оқибатларини муайян илмий далиллар, илмий 
хулосалар ва маълумотларга асосланган ҳолда айтиб беришдир. 
Илмий башорат илмий билимларни ишлаб чиқишда, фаннинг 
тараққиётида катта аҳамиятга эга. 
КЎРСАТМА: Тадқиқотчи ўтказилган тадқиқот натижалари 
бўйича мунтазам равишда илмий маъруза, маъруза тезиси, 
реферат, илмий-таҳлилий ҳисобот, услубий қўлланма ва 
тавсиянома, монография ва диссертация тайёрлашларни ўзининг 
ажралмас бурчи, деб билиши керак, чунки булар тадқиқотчининг 
интеллектуал салоҳиятини белгилайди. 
439 - САВОЛ: ИЛМИЙ БИЛИШ – БУ ҚАНДАЙ ЖАРАЁН? 
ЖАВОБ: Илмий билиш – мавжуд билимларни янги сифат бос-
қичигача ривожлантириб, такомиллаштириб боришини таъмин-
ловчи ижодий фаолият натижасида ҳосил бўлган янги билимдир. 
КЎРСАТМА: 1. Илмий тадқиқот ишини олиб боришда янги 
фикрлар вужудга келиши табиий, аммо улар ичидан қўйилган 
муаммо ечимига тааллуқлисини ажрата олиш лозим бўлади, акс 
ҳолда ижодий жараён самарадорлиги пасаяди. 
2. Янги илмий билимларни ишлаб чиқишда унинг амалий 
аҳамиятига эътиборни қаратиш керак ва бунда оралиқ ҳамда якуний 
баҳолашларни мунтазам равишда олиб борилса, илмий тадқиқот 
ишидаги самарадорлик янада юксак бўлади. 

---

308 
 
440 - САВОЛ: 
ИНКЛЮЗИВ ЙЎНАЛИШ ДЕГАНДА НИ-
МАНИ ТУШУНАСИЗ? 
ЖАВОБ: Инклюзив йўналиш – бу таълим олувчи билан таълим 
берувчининг ўзаро муносабатларида тенглик асосида таълим-тарбия 
жараёнини ташкил қилишдан иборат. Бу асосан, интерфаол таълим 
технологияларига тегишли бўлиб, унда табақалаштирилган, 
индивидуаллаштирилган, дастурлаштирилган таълим технология-
ларидан фойдаланилади. Шунингдек, бунга таълимнинг жамоа 
усули, гуруҳли, компьютерли таълим технологиялари ҳам киради.
Бундай технология ўқув жараёнини тўлиқ назорат қилиш 
имконини беради. Бунда мантиқий боғланган вазифалар кетма-
кетлиги таълим-тарбия жараёнининг алгоритмик кетма-кетлигини 
ҳосил қилади. Таълим олувчи ва таълим берувчи фаолиятининг 
шундай алгоротмик тизим асосида ташкил қилиши кўзда тутилган 
мақсадга эришишни кафолатлайди. Таълим-тарбия жараёнини 
шундай тартибда ташкил қилинишини ҳозирда тўлиқ маънода 
педагогик технология деб аташ мумкин. 
КЎРСАТМА: Инклюзив йўналиш шахс, жамият ва давлат 
ривожланишида асосий омил бўлиб ҳисобланади. Бунга сабаб, 
инклюзив йўналиш ҳар бир шахс, жамият ва давлатнинг таълим-
тарбия соҳасидаги эҳтиёжларидан келиб чиқади ва у шу эҳтиёжлар 
қондирилишининг мақсад ва талабларини, ташкилий шакллари ва 
усулларини белгилайди.