Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

 
431 - САВОЛ: 
ИДЕНТИФИКАЦИЯ ДЕГАНДА НИМАНИ 
ТУШУНАСИЗ? 
ЖАВОБ: Идентификация – бу билимлар, тушунчалар, 
тасаввурлар ва шахсий хислатлар орқали суҳбатдошини тушуниш 
жараёни маҳсули бўлиб, унда айнан тушиниш ўзини суҳбатдоши 
билан солиштириш орқали баҳоланади. 
Идентификация (айнан ўхшаш) – бу тажриба натижасидан 
олинган ахборотларнинг баъзи бир фараз қилинган назарий 
алоқадорликка мос келиши, яъни назарий тадқиқот натижаларини ва 
тажриба давомида олинган функционал ёки статистик боғлиқликни 
ўрганиш жараёнидан иборатдир. 
КЎРСАТМА: Ҳар қандай илмий тадқиқот ишида кўзланган 
мақсадга эришганлик даражасини баҳолаш мезони бўлиши керак. 

---

304 
 
432 - САВОЛ: 
ИЖОДИЙ ЁНДАШУВ – БУ ҚАНДАЙ 
ЖАРАЁН? 
ЖАВОБ: Ижодий ёндашув – бу педагогикада замонавий 
йўналиш бўлиб, у таълим олувчининг муаммоларини ҳал қилиш 
кабиларни ривожлантиришга қаратилган фаолиятдан иборат ва 
бунда мустақил равишда қаратилаётган фаолиятнинг янги йўна-
лишларини топишга ундаш асосий эътиборда бўлади.
Ижодий ёндашув компонентлари қуйидагилардан иборат: 
муаммоларни ҳал қилиш; ўқув ишларига оид изланишларни олиб 
бориш; фанлараро боғланиш; илмий тахминни илгари суриш ва уни 
текшириш; маълумотлар йиғиш; моделлаш – тажриба ўтказиш; 
ижодий ва танқидий фикр юритиш; тўғри қарорлар қабул қилиш; 
шахсий фикр маъносини излаш ва шу кабилар. 
КЎРСАТМА: Ижодий ёндашувга таълим олувчининг фаоли-
ятига демократик асосда раҳбарлик қилиш ва уларнинг шахсий 
ташаббускорлигини қўллаб-қувватлаш ҳамда улар билан ҳам-
корликда ишлаш керак. 
 
433 - САВОЛ: 
ИЖОДИЙ ЖАРАЁН САМАРАДОРЛИГИ 
ҚАНДАЙ КЕТМА-КЕТЛИК АСОСИДА 
БАҲОЛАНАДИ? 
ЖАВОБ: Ижодий жараён самарадорлигида илмий тадқиқот 
ишларини олиб бориш жараёнининг назарий тадқиқотлар қисмига 
кўпроқ эътибор берилади ва бу қуйидаги кетма-кетликда олиб 
борилади: олиб борилган илмий тадқиқот иши бўйича фой-
даланилган ахборотлар ва жорий хулосалар таққосланади; тахминлар 
ва уларга мос далиллар таққосланади; сабаб ва оқибат алоқалари 
ажратиб кўрсатилади. 
КЎРСАТМА: 1. Илмий тадқиқот ишини олиб боришда ижодий 
жараён самарадорлиги кемта-кетлигига қатъий амал қилиш керак. 
2. Илмий тадқиқот иши натижалари илм-фан, таълим-тарбия, 
техника-технология ва шу кабиларни режалаштиришга, такомил-
лаштиришга хизмат қилиши керак.

---

305