Жабборов, Рустам 100 жумбоқли ҳикоя / Рустам Жабборов. Тошкент: Янги

КЎПРИК ОСТИДАГИ МУАММО
Ёзнинг илк кунлари. Тонналаб ҳўл мева юкланган 
контейнер шимолдаги гавжум шаҳарларнинг бири то-
мон йўл олганди. Юк машинасини ёшгина ҳайдовчи 
бош қарар, унинг ёнида юкнинг ҳақиқий эгалари – кек-
сароқ эркак ва ёшгина йигит кетиб боришарди. 
Йўл узоқ, машина шу пайтгача уч кун йўл босгани 
учун ҳар учала ҳамроҳнинг юз-кўзларида ҳорғинлик се-
зилиб турарди. 
– Барибир янги машина бошқача-да, – деди ҳайдов-
чи жим кетишни ўзига эп билмай. – Мана, уч кундан 
бери маза қилиб кетяпмиз. Йўлда машинанинг бирон 
ери тиқ этгани йўқ. Айниқса, мана бундай трассаларда 
шамолдек учади. 
– Барибир эҳтиёт бўлиб ҳайданг, – деди кекса савдо-
гар. – Синалмаган отнинг сиртидан ўтма, дейишган. Бу 
машина билан узоқ йўлга энди чиқишингиз. Ҳали унинг 
феъли-хўйи, паст-баландини билмайсиз. 
– Сизам гапни жа оласиз-да, – мийиғида илжайди 
ёш савдогар. – Йўлнинг паст-баланди, одамнинг феъ-
ли-хўйи бўлади. Бу машина, бир уюм темир-да!
– Амаки тўғри айтяптилар, – деди ҳайдовчи йўлдан 
кўз узмай. – Машинанинг пасти-баланди бўларкан. Ма-
нави янги машинам аввалгисидан 40 сантиметрга ба-
ландроқ. 
– Нима фарқи бор? – қўл силтади ёш савдогар. – Ма-
шина бир-икки қарич баланд бўлди нима, паст бўлди 
нима?

---

Рустам Жабборов
84
Ҳамроҳлар яна жимиб қолишди. Юк машинаси поён-
сиз саҳрони қоқ иккига бўлган текис, равон йўлдан кетиб 
борар, ярим кечаси бўлгани учун қарама-қарши йўлдан 
келаётган камдан-кам машина кўзга ташланарди. 
Узоқдан ушбу катта йўлни тепасидан ўтган кўприк 
кўзга ташланиши билан кекса савдогар сергакланди. 
– Машинани секинлаштиринг, кўприкка яқинлашяпмиз.
– Нега? – ҳайдовчи ҳамроҳининг мақсадини тушун-
маса-да, машинани секинлатди. 
– Машинангиз олдингисидан 40 сантиметр баланд, 
тўғрими? Лекин мана бу кўприк йўлимиздаги энг паст кўп-
рик. Контейнер унинг тагидан ўтолмаслигидан қўрқяпман. 
– Э, ҳайдайверинг, ўтади, – уйқусираб гапга аралаш-
ди ёш савдогар. Ҳайдовчи эса кимнинг гапига киришни 
билмасди. 
– Тўхтатинг ҳозироқ! 
Машина кескин тормоз босилганидан кейин ҳам бир 
неча ўн метрча юриб кейин чийиллаганча тўхтади. Бу 
пайт контейнер бортининг тепаси бетон кўприкнинг 
пастки қисмига жуда-жуда яқинлашиб қолганди. 
Ҳар учала ҳамроҳ машина салонидан пастга тушиш-
ди. Кекса йўловчи ён тарафдан машинанинг борти ва 
кўприк ости оралиғини чамалаб кўрди. 
– Худо бир асрабди, – деди ниҳоят бош чайқаб. – Бу 
кўприкнинг лойиҳасини ким чизганини билмадим-у, 
лекин ҳозирги янги машиналарни эътиборга олмагани 
аниқ. Машинанинг баландлиги кўприк ости билан де-
ярли баравар. Агар машинани тўхтатмай кириб кетга-
нимизда, энг яхши ҳолатда ҳам кўприк тагида тиқилиб 
қолган бўлардик. 
– Уф, молни эртага тушгача буюртмачига етказишимиз 
керак, – деди ёш савдогар бош қашлаб. – Ҳўл мевани узоқ 
ушлаб бўлмайди. Бунақада кеч қолиб кетамиз-ку? 
Ҳайдовчи кекса савдогарнинг тавсияси билан кўприк 
ва машина бортининг ҳақиқий баландлигини ўлчаб 
чиқди. 

---

85
«
100 жумбоқли ҳикоя
»
– Лоақал машинамиз 2 – 3 сантиметр пастроқ бўлга-
нида ҳам бемалол ўтиб кетарканмиз, – дея хулоса ясади 
ҳайдовчи. 
Боядан бери бу мунозарадан ўзини четга тортиб тур-
ган ёш савдогарнинг бирдан кўзлари чақнаб кетди:
– Топдим...
Унинг таклифи ҳамроҳларга ҳам маъқул тушди. Кон-
тейнер бу усул билан кўприк остидан бемалол ўтиб кетди.
Айтинг-чи, ёш савдогар қандай таклиф билдирган 
бўлиши мумкин? 
Қирқ олтинчи ҳикоя