Ilmiy maqola va tadqiqotlar

GO‘ZAL  SAN’ATLAR
Tirik  bir  kishining  bir  ko‘b  tilaklari,  istaklari,  umidlari, 
ehtiyojlari  boiadir.  Shularga  erishsa  sevinadir,  erishmasa 
qayg‘uradir.  Odam  o‘zining  tegrasidaki  turh  voqealardan, 
b o iu b   turg‘an  ishlardan,  turli  ko‘rinishlardan,  boshqa 
kishilaming boshlariga tushkan baxtli-baxtsiz voqealardan ham 
ta’sirlanadir:  shodlanadir  yo  qayg‘uradir.
Har kim  o‘zining  shodliqli-qayg‘uli tuyg‘ularini bosh- 
qalarg‘a bildirmak,  ulami ham shu tuyg‘ular bilan tuyg‘u- 
lantirmoq  istaydir.  Buyuk  bir  shodliq  ko‘rgan  kishi  o‘zi- 
ning  shod  tuyg‘ularini  boshqalarg‘a  bildirib,  shodligini 
orttiradir.  Ulug‘ bir qayg‘uga uchragan esa o‘z dardini bosh- 
qalarg‘a  o‘tkarib,  o‘zini ovuntirg‘an boiadir.  Miyasi yuk- 
salmagan  bolalar,  san’atdan  xabarsiz  kishilar  shodliqli- 
qayg‘uli  tuyg‘ularini  sakrab,  o‘ynab,  kulub,  yigiab,  tal- 
pinib jonlantiradirlar,  ochiqqa chiqarib boshqalarg‘a ong- 
latadirlar-da, shu yo‘1 bilan ovuntirilg‘an boiadirlar, san’at 
egalari  esa  turli  tovar  (materiyol)lar  yordami  bilan  o‘zla- 
rining  tuyg‘ularini jonlantirib  maydong‘a  chiqaradir.  Shu 
yoida  boshqalarni  o‘z  tuyg‘ulari  bilan  tuyg‘ulantirishga 
tirishadir.  Mana  shunday  yurak,  flkr,  tuyg‘u  toiqunlarini 
so‘z,  tovush,  bo‘yov,  shakl,  harf,  harakat  kabi  tovar 
(materiyollar)  yordami  bilan  jonlantira  chiqarib,  bosh- 
qalarda  ham  shu  to iq u n n i  yaratmoq  hunariga  go‘zal 
san’atlar  deyiladir.
Go‘zal san’atlarda tovar (materiyol) tovush, ohang boisa, 
go‘zal  san’at  musiqiy  boiadir;  bo‘yovlar,  chiziqlar  boisa, 
rasm  boiadir;  tosh  yo  boshqa  turh  ma’danlar  esa,  haykal- 
chilik  boiadir;  tosh,  yog‘och,  kirpich,  ganj,  turpoq  boisa, 
m e’morliq boiadir;  tan,  mug‘a  harakatlari3  esa  o ‘yun  (tans) 
boiadir;  gap,  so‘z esa adabiyot boiadir.
1. Musiqiy.
2. Rasm.
3. Haykalchilik.
12

---

4. Me’morliq.
5. 0 ‘yun  (tans).
6. Adabiyot.
G o‘zal  san’atlaming  mana shu olti turlari bir-birlarig‘a 
yaqinlashmoq e’tibori bilan iki turkumga ayriladir. Adabiyot, 
musiqa,  o ‘yun  (tans)  bir  turkum;  rasm,  haykalchilik, 
me’morliq  bir  turkum  bo‘ladir.