Мавзу: “Teatr tarixi” kursiga kirish

 
245 
qiluvcha  xalq  aql-idrokini  o'zida  mujassam  etgan  qahramon  qiz  tarzida  namoyon 
bo'lgan. 
Shouning  1930—40-yillardagi  ijodida  uning  diqqati  ko'proq  siyosiy  dolzarb 
masalalarga  qaratildi.  U  shu  yillari  yozilgan  «O1ma  yuklangan  arava»  (1929), 
«Achchiq,  lekin  haqiqat»  (1931)  va  «Jeneva»  (1938)  degan  uch  siyosiy 
komediyasini “siyosiy g'aroyibotlar” deb ataydi. 
«Olma yuklangan arava» pyesasida Shou fashizm qarshisida uni o'chib qolgan 
beqaror  demokratiyani  beshavqat  fosh  etadi.  Angliyaning  AQSHga  iqtisodiy 
qaramligini  ko'rsatadi.  «Jeneva»  pyesasida  Batler,  Bombardoni,  Flando  degan 
to'qima  nomlar  bilan  murdor  fashist  siyosatchilari  ustidan  xalqaro  sud  jarayonini 
boshlaydi,  tajovuskorlar  yurishiga  to'siq  qo'yolmagan  davlat  rahnamolarini  hajv 
ostiga oladi. 
Shouning  «Umidsizlik orollarining g'ofil bandasi”  (1931) pyesasi-oxirida ham 
sud  sahnasi  bor.  Bu  safar  u  butun  insoniyatni  «qiyomat  qoyim»  azobi  doirasiga 
tortadi.  Pyesa  janriga  ko'ra  «qiyomat  qoyim  bilan  yuzma-yuz»  deb  atalgan. 
Momaqaldiroq  gumburi  eshitilmaydi,  chaqmoq  chaqini  ko'rinmaydi,  osmon  ham 
ostin-ustun  bo'lmaydi.  Biroq  odamlar  guruh-guruh  bo'lib  yoki  bitta-bitta  g'oyib 
bo'laveradi.  London  birjasi  yopiq,  jamoalar  palatasida  zog'  ham  yo'q.  professor 
o'qituvchilar  ma'ruza  o'qiyotib  misoli  parlangandek  yo'qlikka  aylanar  edi.  Lekin 
Shou  «mahshar  kuni»ni  olamning  oxiri  deb  emas,  balki  haqiqiy  insoniy 
«mas'ullikning bo'shlanish kuni», degan xulosa chiqaradi. Jamiyatga nail teguvchi, 
turmush farovonligi uchun kurashuvchi kishilar yashash huquqini oladilar. 
Jahonga taniqli adib o'zining so'nggi «Uzoq kelajak haqida masal» — pyesasida 
uchinchi jahon urushi vasvasalariga qarshi maydonga chiqdi. U avlodlarga tinchlik 
uchun  kurashish  lozimligini  vasiyat  qilib  qoldirdi.  «Yoshlar  urush  qurboniga 
aylanmasunlar», degan so'zlar uning so'nggi so'zlari bo'lib qoldi.