K I m y o ki my oga oi d atama lar etimilo gi ya si

Atoqli nomga ega birliklar
 
Barcha tabiiy  fanlarda bo‘lgani  singari, kimyo fanida ham  turli  fizik  kattaliklarning  o‘lchov 
birliklari qo‘llaniladi. Ushbu birliklardan ba’zilari atoqli shaxslar  – olimlar va mutaxassislar 
sharafiga nomlangandir. Quyida ularning ayrimlari bilan tanishamiz. 
Amper 
 
Elektr  tok  kuchi  birligi  1775-1836  yillarda  yashab  o‘tgan  fransuz  fizigi  Andre  Mari 
Amper sharafiga nomlangan. Amper SI tizimining yettita asosiy birliklaridan biri bo‘lib, uning 
ta’rifi quyidagicha: 
Amper - vakuumda bir-biridan 1 metr masofa uzoqlikda joylashgan cheksiz uzun va o‘ta kichik 
ko‘ndalang  kesimga  ega  ikki  parallel  o‘tkazgichdan  o‘tganda,  o‘tkazgichning  har  1  metr 
uzunligida 2·10–7 Nyuton o‘zaro ta'sir kuchi hosil qiladigan o‘zgarmas tok kuchiga teng. 
Angstrem 
 
Bu SI tizimiga kirmaydigan uzunlik birligi bo‘lib, 1 angstrem 10
−10
 metrga teng. Ushbu 
birlik  Shvetsiyalik  fizik  va  astronom  Anders  Angstrem  (1814-1874)  sharafiga  nomlangan. 
Birlikni aynan Angstremning o‘zi tomonidan 1868-yilda fanga taklif etilgan edi va keyinchalik 
uning nomi bilan atala boshlagan. Haqiqiy shved talaffuzida ushbu birlik «ongstryom» tarzida 
o‘qiladi. 
Bekkerel 
 
Radionuklid faolligining birligi bo‘lib, bir soniyada bitta parchalanish sodir bo‘lishiga 
teng.  Uni  fransuz  fizigi  Antuan  Anri  Bekkerel  (1852-1908)  sharafiga  nomlangan.  Bekkerel 
radioaktivlik hodisasini kashf qilgan olimlardan biri sanaladi va ushbu kashfiyoti uchun u er-
xotin Kyurilar bilan birgalikda, 1903-yilgi Nobel mukofotiga sazovor bo‘lgan. 
Bel 
 
Fizik kattaliklarning logarifmik shkala bo‘yicha o‘zaro nisbati birligi. Asosan energetik 
kattaliklar  uchun  qo‘llaniladi.  Aleksandr  Grexem  Bell  (1847-1922)  sharafiga  nomlangan. 
Odatda, uning ulushli birligi – detsibel ko‘proq qo‘llaniladi.