Toshkent Moliya instituti
R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva
tashkilot doirasidan tashqarida bu resurslarning barchasini muvofiqlashtirish
harajatlari sof nominal bo‘ladi –korxona dasturiy ta’minoti bajariladigan
serverlarda ishlashiga elektrenergiyasi uchun to‘lovlar kerak bo’ladi, xolos.
Korxona yollagan odamlar, tashkilotlar va zavodlarni boshqarish uchun
byurokratiya tizimi talab etilmaydi. Yangi platforma yordamida mijozlar uchun
qiymat va mulkdorlar uchun boylik yaratishga an’anaviy menejment yoki ierarxiya
umuman yoki deyarli talab qilinmaydigan yangi tashkilotlarni tasavvur qilish
unchalik qiyin emas. Va nihoyat, ishonch asosidagi munosabatlar o‘rnatish
harajatlarni nolga yaqinlashtiradi. Ishonch tashkilotga emas, blokcheyn ishini
ta’minlaydigan ko‘plab odamlarning birgalikdagi ommaviy ishlariga, dasturiy
kodni tekshirish va havfsizlik hamda funksionallikka bog‘liq bo‘lib qoladi.
Taqsimlangan mustaqil korxonani qanday tashkil qilish mumkin? Bunday
kompaniyakeng funksionalga–oldindan belgilangan reglament asosida ma’lum
doiradagi vazifalarni yoki kengroq biznes-funksiyalarni bajaradigan agentlarga ega
bo‘lishi
lozim.
Individual
shaxslar,
potensial
aksiyadorlar
yoki
foydalanuvchilarning jamoalari yoki tashkilotlar quyidagi ko‘rsatkichlarni
belgilagan holda bunday korxonalar ochishlari mumkin:
1. qiymatga yo‘naltiriganlik: dunyoni o’zgartirish va qiymat yaratish yoki uni
o‘zgartirish uchun zarur bo‘lgan jarayonlarni tushunish.
2. bajarishi lozim bo‘lgan vazifa: tashkilot mavjudligidan qanday ma’no
kutiladi? Bu korxonani nima uchun tashkil qilyapmiz?
3. konstitutsiya: tashkilotning umumiy maqsadlari va u qiymat yaratadigan
qoidalarni tavsiflash lozim.
4. ish usullari: masalan, tashkilot qiymat yaratishda o‘zini qanday tutishi, u
qanday moliyalashtirilishi (kraudfanding orqali, ilk bosqichda an’anaviy
investitsiyalar orqali, foyda hisobidan), resurslarni qanday xarid qilish zarur.
5. mehnatning odamlar va mashinalar o‘rtasida taqsimlanishi: yaqin istiqbolda,
aftidan, yaratilayotgan tizimda odamlar rahbarlik qilishi lozim.
6. dastur funksiyalari: korxona tashqi shartlar o‘zgarishini qanday aniqlaydi va
ularga qanday javob qaytaradi.
Toshkent Moliya instituti
R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva
7. odob-axloq kodeksi: bu yerda «yovuzlik qilma»Googletamoyili bilan
cheklnaib bo‘lmaydi. Taqsimlangan mustaqil korxonaga maqbul keladigan xulq-
atvor aniq va ravshan ta’riflanishi kerak bo‘ladi.
Ehtimol, yaqin kelajakdataqsimlangan mustaqil korxonalar hali-zamon
paydo bo‘lmaydi, lekin ular ortida turgan kontseptsiya biznes-strategiyaga ta’sir
etishi mumkin. Global pirring platformalari rivojlanishi bilanshaxsni tasdiqlash,
ishonch asosida munosabatlar o‘rnatish, nufuz shakllantirish va tranzaksiyalar
o‘tkazish uchun ko‘pchilikning muvaffaqiyatga erishishiga hizmat qilishi lozim
bo‘lgan yangi firma tuzilmalarini yaratish mumkin. Yuqoridagilarni diqqat bilan
o’qib chiqqan bo’lsangiz, siz boylikni demokratik ruhda taqsimlashni
ta’minlaydigan va tarmoqni muvozanatdan olib chiqishga yordam beradigan yangi
biznes-modellar haqida ancha narsalarni bilib oldingiz.Umuman olganda, uzoqni
ko‘zlab ish yuritadigan kompaniyalarblokcheyn iqtisodiyotida ishtirok etishga
harakat qiladilar. Rivojlanayotgan dunyoda qiymat yaratishni (tadbirkorlik tufayli)
va qiymatda ishtirok etishni (kompaniyadagi taqsimlangan mulkchilik mexanizmi
orqali) taqsimlash mexanizmi muvaffaqiyatga erishish paradoksini hal qilishga
qodir deb o’ylaymiz.Alohida shaxslar yoki markazlashtirilgan vositachi-ilovalar
emas, piring tarmoqlari qatnashchilari tomonidan jarayonlarni modernizatsiya
qilish va avtomatlashtirish yuqorida qayd qilingan qator ustunliklar keltirishga
qodir bo’ladi, shu jumladan:
• tezlik o’sishi (boshdan-oxir avtomatlashtirish);
• harajatlarning kamayishi (amalda bu cheksiz ma’lumotlar hajmini qayta
Do'stlaringiz bilan baham: |