Konstruksiyalar

54. Oldindan zo‘riqtirilgan temir-beton uchun 100 sutka nimani 
bildiradi?
Ushbu muddat konstruksiyani tayyorlangan vaqtdan boshlab 
unga loyihadagi yuklar yuklanib bo‘linishi lozim bo‘lgan davr. 
Gap shundaki, kirishish va tobtashlash natijasidagi yo‘qotishlar-
ning formulalari mazkur muddatdan kelib chiqib, keltirib chiqa-
rilgan. Agar konstruksiya ertaroq yuklangan bo‘lsa yanada yax-
shiroq bo‘ladi. U holda zo‘riqishning yo‘qotilishi kamroq, 
siqilish kuchi ko‘proq, bikrlik va darzbardoshlik ham yuqori 
bo‘ladi. Agar konstruksiya omborda 100 sutkadan ko‘p saqlan-
gan bo‘lsa, zo‘riqishning yo‘qotilishi hisobiy qiymatlardan ortib 
ketib, uni qayta hisoblashga yoki sinashga, ayrim hollarda kam-
roq yukli joylada ishlatishga to‘g‘ri keladi. 
Qayta hisoblash uchun kirishish va uzoq muddatli tob-
tashlash deformatsiyasi natijasidagi yo‘qotishlarning qiymati 
ϕ
l
 = 4t/(100+3t) ga ko‘paytiriladi. Bu yerda: t – buyumning 
amaldagi yoshi, keyin esa o‘zgargan siquvchi kuch bilan bikrlik 
va darzbardoshlik tekshiriladi. 

---

35