Konstruksiyalar

51.  Kuchlanishlar  yo‘qotilishi  armaturani  tortish                   
usuliga bog‘liqmi?
Albatta bog‘liq. Tayanchga tortilganda birinchi yo‘qotishlar-
ga po‘latning kuchlanishlar relaksatsiyasi natijasidagi yo‘qotish 
σ
1
, temperaturalar farqi natijasidagi yo‘qotish σ
2
 (stendning 
tayanchiga tortilganda), ankerlarning deformatsiyalari natijasida 
σ
3
, bukuvchi moslamalarda armaturaning ishqalanishi natijasida 
σ
4
, qolipning deformatsiyasi natijasida σ
5
 (qolipning tayanchlari-
ga barcha armaturalar teng tortilmaganda) va tez ro‘y beruvchi 
tobtashlash deformatsiyasi natijasida σ
6
, ikkinchi yo‘qotishlarga 
kirishish natijasidagi σ
8
 va uzoq muddatli tobtashlash natijasida-
gi yo‘qotishlar σ
9
 kiradi. 

---

33
Betonga tortilganda po‘latning relaksatsiyasi va betonning to‘la 
tobtashlashi beton siqilgandan keyin namoyon bo‘ladi, shuning 
uchun birinchi yo‘qotishlarga faqat ankerlarning deformatsiya-
si natijasidagi yo‘qotishlar σ
3
 va kanal devorlarining ishqalanishi 
natijasidagi yo‘qotishlar σ
4
, ikkinchi yo‘qotishlarga esa relaksat-
siya natijasidagi yo‘qotishlar σ
7
, kirishish natijasidagi yo‘qotishlar 
σ
8
 va tobtashlash natijasidagi yo‘qotish σ
9
 lar kiradi.