Кўчмас мулк ва мулк ҳУҚУҚи амалий қўлланма

Давлат уй-жой фондини хусусийлаштириш тартиби
Фуқаро давлат уй-жой фондига қарашли уйдаги хонадонни (уйнинг бир 
қисмини) ўз мулки қилиб ҳақини тўлаб сотиб олиш (ёки бепул олиш) учун ўзи 
истиқомат қилаётган давлат уй-жой фонди тасарруфида бўлган туман, шаҳар 
ҳокимига, корхона, муассаса, ташкилот маъмуриятига ариза беради. 
Мазкур Қонун талабидан кўринадики, давлат уй-жой фондини хусусий-
лаштиришнинг энг муҳим шарти фуқаронинг ўзи хусусийлаштиришни 
сўраётган давлат уй-жой фондида яшаб келишидир. Фуқаро ўзи яшамаётган 
давлат уй-жойини хусусийлаштиришни сўраб мурожаат қилишга ҳақли 
эмас.
Қонунга мувофиқ давлат уй-жой фондини хусусийлаштириш сўралаётган 
ариза узоғи билан икки ой муддат ичида қараб чиқилади.
Турар жойларни хусусийлаштириш давлат уй-жой фондининг эгаси ёки у 
ваколат берган давлат бошқаруви органи томонидан амалга оширилади.

---

119
Фуқароларнинг алоҳида уй, хонадон ва хонага бўлган эгалик ҳуқуқи турар жой 
қиймати тўлиқ тўланган (сотиб олинган) ва ордер олинган пайтдан бошланади.
Турар жойнинг ҳақини тўлаб ва текинга хусусийлаштирилаётган фуқа-
роларга уй-жой эгасининг қарори асосида эгалик ҳуқуқини берувчи ягона 
шаклда белгиланган давлат ордери берилади. Ордер хусусийлаштирилган уй-
жой учун қонуний ҳуқуқни белгиловчи ҳужжат ҳисобланиб, “Ергеодезкадастр” 
давлат қўмитасининг туман (шаҳар) ер тузиш ва кўчмас мулк кадастри давлат 
корхоналарида рўйхатдан ўтказилиши шарт.
2 .2 .7 . УЙ-ЖОЙНИ МЕРОС ҲУҚУҚИ АСОСИДА ЭГАЛЛАШ
Фуқаролик қонунчилигида белгиланган мулк ҳуқуқининг вужудга келиш 
асосларидан бири мулкни мерос қилиб олишдир. 
Ўзбекистон Республикаси Конституциясига кўра мерос ҳуқуқи қонун билан 
кафолатланади.
Уй-жойни мерос ҳуқуқи асосида эгаллаш фуқаролик муомаласида деярли 
ҳар бир шахс иштирокида учрайди
Фуқаролик кодекси нормаларига кўра уй-жойни мерос сифатида мулк 
қилиб олиш ворислик ҳуқуқи қоидалари асосида амалга оширилади.
Кодексга мувофиқ ворислик икки асосда амалга оширилади:
●
васият бўйича ворислик;
●
қонун бўйича ворислик.
Мерос таркиби . Мерос очилган пайтда мерос қолдирувчига тегишли 
бўлган, унинг ўлимидан кейин ҳам бекор бўлмайдиган барча ҳуқуқ ва 
мажбуриятлар мерос таркибига киради. Яъни, уй-жойни мерос сифатида 
олишнинг муҳим шарти унинг мерос очилган пайтда мерос қолдирувчига 
тегишли бўлишидир.
Агарда мерос қилиб қолдирилган уй-жой умумий биргаликдаги мулк бўлса, 
бу ҳолда мерос вафот этган иштирокчининг улушига тўғри келадиган умумий 
мол-мулкка нисбатан очилади.
Умумий биргаликдаги мулк иштирокчисининг ўлими умумий мол-мулкка 
бўлган ҳуқуқдаги унинг улушини аниқлаш ва белгиланган тартибда умумий 
мол-мулкни тақсимлаш ёхуд ундан вафот этган иштирокчининг улушини 
ажратиш учун асос бўлади.