Кўчмас мулк ва мулк ҳУҚУҚи амалий қўлланма

СУД АМАЛИЁТИ

---

КЎЧМАС МУЛК ВА МУЛК ҲУҚУҚИ
76
Шу боис суднинг ҳал қилув қарори билан олди-сотди шартномасини ҳақиқий деб 
топиш ҳақидаги даъво талаби рад қилинган.
Шарҳ: 
Фуқаролик қонунчилиги кўчмас мулкка оид битимларни тузишнинг 
талабларини белгилаган бўлиб, бундай битимлар қатъий равишда ёзма шаклда 
тузилиши лозим. Битим ёзма шаклда тузилган бўлсада, тегишли тартибда 
расмийлаштирилмаган бўлса, унинг ҳақиқийлиги суд орқали эътироф этилиши 
мумкин. Лекин ёзма равишда тузилмаган битим суд томонидан ҳақиқий деб 
топилиши мумкин эмас. 
Қонунда битимнинг ҳақиқийлигини эътироф этиш учун далил сифатида баҳо 
бериш мумкин бўлган мезонлар белгиланган бўлиб, аудиоёзувлар ёки гувоҳларнинг 
кўрсатмалари битим ҳақиқатда тузилганлигини кўрсатсада, суд бундай далилларга 
асос бўла олмайди.
Шу сабабли ишга тақдим этилган аудиоёзувда тарафлар ҳақиқатда низоли 
хонадоннинг олди-сотдиси бўйича келишганликлари ва пул маблағини тўлиқ 
олганликлари ҳақида суҳбат мавжуд бўлсада, суд ушбу далилга асосланишга ҳақли 
эмас ва даъвони рад қилиш ҳақида қонуний қарор қабул қилган.
Уй-жой билан боғлиқ шартномавий муносабатларга киришишда кейинги 
муҳим ҳолат шартнома тарафларининг ҳуқуқ ва муомала лаёқатидир. Тасарруф 
этилаётган мулкка нисбатан тегишли ҳуқуқ ва ваколатга бундай ҳуқуқни 
амалга ошириш ваколатига эга бўлган шахс томонидан амалга оширилган 
битим қонуний ҳисобланади. Шартнома тарафи бўлган шахснинг муомалага 
лаёқатсизлиги ёки муомала лаёқати чекланганлиги ёхуд тегишли ваколати 
йўқлиги шартноманинг ҳақиқий эмаслиги оқибатларини келтириб чиқаради.
Шартнома фақат бундай келишувни тузишга ваколатли шахс билан 
тузилиши керак. Шартнома иштирокчиларининг ваколатларини аниқлаш