Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд давлат чет тиллар институти

таълим–тарбиядан бошланади. Дунё иморатлари ичида энг шарафлиси мактаб бўлса, 
касбларнинг ичида энг шарафлиси ўқитувчилик ва мураббийликдир” деб таъкидлайди 
И.А.Каримов “Юксак маънавият–енгилмас куч” асарида (130–131 бетлар). Демак, ўқитувчи 
ижодий меҳнатининг асоси – аввало умуминсоний ва маънавий қадриятлар моҳиятидан 
иборат бўлиши ҳамда илму ҳидоят, меҳру муҳаббат, сабру қаноат, оталарча бағрикенглик 
туйғулари билан олиб борилиши лозим.
Мамлакатимизда амалга оширилаётган таълим тизимидаги ислоҳотларнинг 
муваффақияти кўп жиҳатдан ўқитувчи меҳнат фаолиятининг умуминсоний қадриятларга 
йўналтирилганлигига боғлиқ. Бу кенг қамровли ва салмоқли омиллар асосида ўқитувчининг 
бутун умри давомида амалга оширадиган кўп қиррали педагогик фаолияти мужассамлашган. 
Ўқитувчи ўзининг қизғин меҳнат фаолияти ва касбий маҳорати билан умуминсоний ва 
маънавий қадриятларга нечоғлик бой эканлигини таълим–тарбия жараёнида намойиш этади. 

---

50 
Ўқитувчи педагогик маҳоратини ўзининг ҳалол меҳнати билан такомиллаштириб боради. 
Ушбу меҳнат натижасида инсон комиллик даражасида вояга етиши лозим, бунинг учун 
маънавият ва қадриятлар юксалиши, инсон кенг маънодаги маънавий шахсга айланиши 
керак. Ўқитувчи меҳнатининг натижаси бўлмиш баркамол инсон юксак маънавиятни яратади 
ва ривожлантиради, умумбашарий қадриятларни асрайди. Унинг ўқувчилар жамоаси билан 
олиб борадиган таълим–тарбиявий фаолиятидаги барча ютуқлари ушбу қадриятлар 
туфайлидир. Ўқитувчи меҳнат фаолиятида ўз педагогик фаолиятини безайдиган қуйидаги 
қадриятлар тизимини мунтазам эгаллаб бориши зарур: 
Ўқитувчи меҳнатида педагогик фаолият тизимини безайдиган
қадриятлар. 
Ўқитувчининг билими, педагогик маҳорати, қизғин меҳнати баркамол авлодни 
тарбиялашга, уларда ташаббускорлик, фаоллик, ишбилармонлик, ижодкорлик, тадбиркорлик 
ҳислатларини ва маънавий онгини шакллантиришга қаратилган. Жамиятдаги глобал 
ўзгаришлар, техник ва технологик тараққиёт, дунёвий фанлардаги ўзгаришлар ва янгиликлар 
унинг шарафли меҳнатига таъсир қилади. Бунинг учун ижодкорлик талаб этилади. 
Ижодкорлик эса фақат қизғин меҳнат туфайли содир бўладиган фаолият шакли. Ўқитувчи: 
• 
меҳнатсеварлик қадриятларининг моҳиятини ақлий ва жисмоний меҳнатга ижодий 
муносабат сифатида англаши; 
• 
онгли ва ҳалол меҳнати билан, жамиятнинг ижтимоий ва иқтисодий, моддий ва 
маънавий ривожланишига таъсир этиши; 
• 
ўз меҳнати натижаларидан ғурурлана олиши; 
• 
ўқувчиларга таълим ва тарбия беришда жамият олдидаги масъулиятини доимо ҳис 
этиши лозим.
Мамлакатимизда “кадрларни ўқитиш ва тарбиялаш миллий тикланиш принциплари 
ва мустақиллик ютуқлари, халқнинг бой миллий, маънавий ва интеллектуал салоҳияти 
ҳамда умумбашарий қадриятларга таянган, инсонпарварликка йўналтирилган таълимнинг 
мазмуни давлат таълим стандартлари асосида” (“Кадрлар тайёрлаш миллий дастури” 54–
бет) олиб борилади. Айниқса умумбашарий қадриятлар асосида таълим олувчининг шахсига,