Илмий муҳаррир: медицина фанлари доктори, профессор Н

QORIN PARDA (PERITOHEUM) 

Qorin  parda  qorin  bo’shlig’ining  seroz  pardasi  bo’lib,  u  pa-rietal  va  vistceral  varaqlardan  iborat. 

Vistceral varaq o’zi o’rab turadigan a’zolar bilan birlashib ketib, bevosita shu a’zolarning biriktiruvchi 

to’qimasiga o’tib ketadi. P a p i e-tal varaq esa qorin devorini o’rab, ostidagi to’qimalar bilan siyrak 

tolali biriktiruvchi to’qima orqali bog’lanadi. 

Qorin parda nerv va qon tomirlarga boy bo’lib, u qorin bo’shlig’idagi o’zi o’rab turadigan a’zolar 

bilan  umumiy  nerv  va  qon  tomirlarga  ega.  Qorin  tutqichi  qorin  bo’shlig’idagi  a’zolar-ning 

peristal’tikasini  osonlashtiruvchi  seroz  suyuqlik  ishlab  chiqaradi.  Bundan  tashqari,  u  moddalar 

almashinuvida ishtirok etadi va himoya vazifasini bajaradi. Qorin  pardaning qalin-ligi 0,7-1,1  mm 

bo’lib, tcelomik epiteliyning hosilasi bo’lmish bir qavat mezoteliy hujayralari bilan qoplangan. 

Mezoteliy turli ta’sirlarga juda ham sezgir bo’lib, salgina ta’sirot ham uning hujayralarining bazal 

membranadan  aj-ralib,  erkin  fagotcitlarga  aylanishiga  sabab  bo’ladi.  Mezoteliy  hujayralari  qorin 

bo’shlig’idagi suyuqlikni so’rib oladi va shu bo’shliqqa suyuqlikni ajratib chiqaradi, ya’ni mezoteliy 

hujayralari moddalarni ikki tomonga o’tkazadi. 

Qorin pardaning biriktiruvchi to’qimasi har xil joylarda turlicha tuzilgan va biriktiruvchi to’qimaning 

murakkab  tuzil-ganligi  ichakning  har  qanday  holatida  ham  qorin  pardaning  sil-liq  bo’lib  qolishini 

ta’minlaydi.  Ingichka ichakning seroz par-dasi  misolida qorin tutqichining quyidagi oltita  qavatini 

ajratish  mumkin:  1)  mezeteliy;  2)  bazal  membrana;  3)  yuza  kol-lagen  tolali  qavat;  4)  yuza  diffuz 

elastik  to’r  qavat;  5)  chuqur  bo’ylama  elastik  to’r  qavat;  6)  chuqur  panjarasimon  kollagen  elastik 

tayanch qavati. Kollagen va elastik tolalarning miqdo-ri qorin tutqichi o’rab turgan a’zo shaklining 

o’zgaruvchanligiga bog’liq bo’ladi. 

Qorin pardaning biriktiruvchi to’qimasida fibroblastlar, o’troq makrofaglar va kamdan-kam plazmatik 

hujayralar hamde leykotcitlar uchraydi. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

362