Феноменал хотира: хотирани мустаҳкамлашнинг 70 усули / тузувчи ва нашрга тайёрловчи Суннат

Муҳими, ўзингизда ишонч ҳосил 
қилингки, у мукаммал хотира эгаси 
бўлишингизга кўмаклашсин.

---

67
нОтАнИШ СЎзлАРнИ
РАСМлАРДАн ЭСлАйМИз
Тадқиқотлар давомида мия-
нинг нутқ маркази янги сўз-
ларни ҳарф ёки бўғинлар тар-
зида эмас, балки бутунлигича, 
аниқроғи, сурат кўринишида 
идрок этиши аниқланди. 
Инсон ўз она тили ёки бирор хорижий тил-
даги нотаниш сўзларни ўрганар экан, улар-
ни бус-бутун ҳолатда, муайян тасвир кўри-
нишида қабул қилади. Бу эса матнларни 
тезроқ ўқиш ва ахборотларни яхшироқ қабул 
қилишга ёрдам беради.
Айримлар сўзларни тез суръатда, ҳарф-
ма-ҳарф ёки қисмларга бўлган ҳолда талаф-
фуз қилсак, уларни тушуна олмаймиз, деган 
хулосага келишган эди. Аслида эса миянинг 
нутқ учун жавобгар ҳисобланган «визуал луғат» 
ўзига хос тизимни ишга солган ҳолда сўзларни 
қандай «кўриши» ва тушунишига боғлиқ. 
Ушбу хулосага келиш учун иккита гуруҳга 
ажратилган кўнгиллилар иштирокида ноода-
тий тажриба ўтказилди. Мутахассислар то-
монидан инглиз тилидаги 150 та сўзга ўзгар-
тиришлар киритилиб, нотаниш ва ҳеч қан-
дай маънога эга бўлмаган кичик луғат тузиб 
чиқилди. Сўнгра уларни эслаб қолиш вази-
фаси топширилди. тажриба давомида олим-
лар магнит-резонанс томог рафия усулида 
кўнгиллиларнинг мия фаолиятини синчиклаб 

---

68
кузатиб боришди. Бунда 
ҳар қандай кичик ўзгариш- 
лар ҳам эътибордан четда 
қолмади. Мазкур кузатув-
лар олимларга янги сўзлар-
ни эслаб қолиш ва уларни 
ифода этишда миянинг 
қайси қисмлари иштирок 
этишини аниқлашга ёрдам 
берди.
Натижада эса мия нотаниш сўзларни ёдда 
сақлашда кўриш пўстлоғи қисми билан ён-
дош булган, атрофдаги инсонлар қиёфасини 
эслаб қолишга хизмат қилувчи нейронлар 
занжиридан фойдаланиши маълум бўлди.
Олимларнинг таъкидлашича, мазкур таж-
риба хулосалари нафақат нейрофизиолог-
лар, балки лингвист ва педагоглар учун ҳам 
муҳим аҳамият касб этади. Эндигина сўз-
лашни ўрганаётган болалар ёки хорижий 
тилларни ўзлаштираётган катталарга янги 
сўзларни ҳарф ма-ҳарф эмас, балки бутун ҳо-
лича ёдлатиш мақсадга мувофиқ.