Зиѐвуддин Раҳим 2 бисмиллаҳир роҳМАНир роҳийм!

ҳузурларига етиб бордик. Кейин у зотга байъат бердик, ортларида намоз ўқидик. Ул зот бир 
киши намозини қоим қилмаѐтганини, яъни рукуъда, саждада белини тўғри тутмаѐтганини кўз 
қири билан кўриб қолдилар. Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам намоздан чиққач: “Эй 
мусулмонлар жамоаси, рукуъда, саждада белини тўғри қилмаган (киши) учун намоз йўқ”, деб 
хитоб қилдилар” (Ибн Можа, Ибн Хузайма ривоят қилган. Ривоят санади саҳиҳ). 

---

27 
Пайғамбар алайҳиссалом аҳѐн-аҳѐнда ўнг ѐки чап тарафдаги намозхонларга кўз қири билан 
қарар, улар намозни қандай ўқиѐтганини текшириб турардилар. Бу ривоятда айтилишича, у зот 
рукуъда, саждада белини қийшиқ тутадиган одамни кўриб қолиб, ҳаммага тегишли йўл-йўриқ 
кўрсатганлар. Бундан чиқди, намозни қоим қилиш рукуъни, саждани маромига етказиш билан узвий 
боғлиқ. Қуйидаги ривоятда ҳам бунга алоҳида урғу берилган. 
َةَد َتَػق ِبَِأ ْنَع
ُىْهَع ُللا َيِضَر
َؿ َق
:
ُللا ىَّلَص ِللا ُؿوُسَر َؿ َق
َ َّلَسَس ِىْهَلَع 
: 
َّهلا ُأَوْسَأ
ِرَس ِس
ْنِم ُؽِرْسَي يِذَّلا ًةَق
َلَص
اوُل َق ِىِت
: 
َلَص ْنِم ُؽِرْسَي َفْهَكَس ِللا َؿوُسَر َي
َؿ َق ِىِت
: 
َل 
َلَس َمَعوُكُر ُّ ِتُي
َؿ َق ْسَأ َيَدوَُُس
: 
َل 
ِعوُكُّرلا ِفِ ُىَبْلُص ُ هِوُي
ِدوَُُّسلاَس
َر .
َس ُوا
َأ
َْحْ
ُد 
ِوَمْػهَػبْلاَس ُ ِك َْلْاَس
.ٌحهِحَص ٌثيِدَح اَذَيَس ُّ ِنِاَرَػبَّطلاَس ُّي
Абу Қатода розияллоҳу анҳу айтади: “Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Одамлар 
ичида энг ѐмон ўғри намозидан ўғрилайдиганидир”, дедилар. Шунда: “Эй Расулуллоҳ, 
намозидан қандай ўғрилайди?” деб сўрашди. У зот: “Рукуъ ва саждасини мукаммал қилмайди 
ѐки рукуъда, саждада белини тўғри тутмайди”, деб жавоб бердилар” (Аҳмад, Ҳоким, Байҳақий, 
Табароний ривоят қилган. Бу – саҳиҳ ҳадис). 
Бировнинг молини талон-тарож қилиш, ўзгалар ҳақини ейиш жудаям ѐмон иш. Аммо ўз 
намозидан ўғрилаш ундан ҳам ѐмонроқ. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Одамлар ичида энг 
ѐмон ўғри”, дея шунга ишора қиляптилар. 
Маълумки, бировнинг бойлигига кўз олайтирадиган, одамлар мулкини ноҳақ йўллар билан 
ўзлаштирадиган кимса ўғриланган молдан тириклик чоғида фойдаланиши, вақти келиб, ақлини 
танигандан кейин қилмишига пушаймон чекиши, мол эгасини рози қилиши мумкин. Бу билан 
охиратдаги азобдан қутулади. Бироқ ўзининг намозидан ўғрилаган, ибодат рукнларини чала қилган, 
хушуъга бепарво қараган одам ўзини ўзи савобдан маҳрум этади. Устига-устак охиратда жазога лойиқ 
кўрилиш эҳтимоли ҳам йўқ эмас. 
َؿ َق ٍلْبِش ِنْب ِنَْحَّْرلا ِدْبَع ْنَع
:
ْفَأَس ِعْبَّسلا ِشاَِتِْفاَس ِباَرُغْلا ِةَرْوَػن ْنَع َ َّلَسَس ِىْهَلَع ُىَّللا ىَّلَص ِىَّللا ُؿوُسَر ىَمَػن
َنّْطَوُػي
ُيرِعَبْلا ُنّْطَوُػي َمَك ِدَِْسَمْلا ِفِ َف َكَمْلا ُلُجَّرلا
. 
َر َس
ُوا
َأ ُب
َد و
ُسا َد
َس
َّهلا
َس
ِئ 
ُّي 
َس ْبا
ُن 
َم
َج 
ْى َس
َأ
َْحْ
ُد 
َس َس
َه ُد
ُو 
َح
َس
ٌن 
ِوِْيرَغِل
.
Абдураҳмон ибн Шиблдан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам