Зиѐвуддин Раҳим 2 бисмиллаҳир роҳМАНир роҳийм!

“Шундай рўзадор бор, унинг рўзадан насибаси фақат очликдир. (Кечаси) қоим бўлувчи яна 
шундай (банда ҳам) бор, унинг қоим бўлишидан насибаси фақат уйқусизликдир” (Насоий, Ибн 
Можа ривоят қилган. Ҳадис санади ҳасан). 
63
Абд ибн Ҳумайд ривоят қилган. 
64
Бу борада бошқа ривоятлар ҳам бор. Жумладан: 
1. Имрон ибн Ҳусойн розияллоҳу анҳудан ривоят қилинишича, Набий соллаллоҳу алайҳи ва салламдан “Албатта, 
намоз бузуқликдан, ѐмонликдан қайтаради” ояти ҳақида сўралди. Шунда у зот: “Кимнинг намози уни фаҳшдан, мункар 
ишлардан тиймаса, унинг учун намоз йўқ”, дедилар (Ибн Абу Ҳотим, Ибн Мардавайҳ ривоят қилган). 
2. Ҳасан розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламдан ривоят қилади: “Кимнинг намози уни 
бузуқликдан, ѐмон ишлардан қайтармаса, унинг учун намоз йўқ” (Байҳақий, Абд ибн Ҳумайд, Ибн Жарир ривоят қилган). 
3. Ибн Масъуд розияллоҳу анҳудан ривоят қилинишича, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Намозига 
эргашмаган (одам) учун намоз йўқ. Намозга эргашиш фаҳшдан, ѐмон ишлардан тийилишдир”, деганлар (Абд ибн Ҳумайд, 
Ибн Жарир, Ибн Мардавайҳ ривоят қилган. Ҳадис санади заиф). 
65
Ривоят санадида Лайс ибн Абу Сулайм бор. У ишончли ровий, аммо мудаллисдир (Манба: Ҳайсамий, “Мажмауз 
завоид”). 

---

33 
Банда рўза тутса-ю, Аллоҳга тақво қилмаса, кун бўйи оч юргани, чанқагани қолади. Унга ҳеч 
қандай савоб берилмайди. Шунингдек, тунда таҳажжуд намозини ўқиса-ю, бироқ Аллоҳ ва Расули 
қайтарган ишлардан тийилмаса, намозни ихлос билан ўқимаса, кечаси билан мижжа қоқмай чиққани, 
қийналгани қолади. 
Хуллас, хушуъсиз намоз шаклий (яъни, фақат тана аъзолари ҳаракатидан иборат) намоз бўлиб 
қолади. Бундай ноқис ибодатда файз-барака бўлмайди. Ўз-ўзидан хушуъсиз намоз кишини мункар 
ишлардан қайтармайди. Агар банда намознинг фарзу вожибларини, суннату одобларини сақласа, 
намоз ҳам уни – Аллоҳнинг изни билан – турли шикаст-балолардан ҳимоя қилади, гуноҳлардан тияди.