Зиѐвуддин Раҳим 2 бисмиллаҳир роҳМАНир роҳийм!

“... Уларни Аллоҳдан фазл-марҳамат ва ризолик тилаб рукуъ-сажда қилаѐтган ҳолларида 
кўрасиз. Юзларида сажда изидан (қолган) сиймо-аломатлари бор...” (Фатҳ сураси, 29-оят). 
Бу оят тафсирида қуйидаги қавллар келтирилган: 
1. Улар чиройли кўринишга эга бўладилар (Ибн Аббос розияллоҳу анҳу
33
). 
2. Уларнинг юзида хушуъ, тавозеъ кўриниб туради (Мужоҳид раҳматуллоҳи алайҳ
34
). 
Оятда зикр этилган зотлар намозни ихлос билан, Аллоҳ розилиги учун ўқишади. Намозхон 
эканлари шундоқ юз-кўзларидан билиниб туради. Юзларида гўзал сиймо, хотиржамлик, сакинат кўзга 
ташланади. Кўп сажда қилганларидан, тоат-ибодатда бардавом бўлганларидан дунѐда юзлари порлаб 
туради. Қиѐмат куни ҳам нурли бўлади
35
. 
Абдуллоҳ ибн Буср розияллоҳу анҳу Набий соллаллоҳу алайҳи ва салламдан ривоят қилади: 
“Қиѐмат куни сажда сабабидан умматим юзидан, таҳорат сабабидан қўл-оѐқларидан нур таралади
36
”. 
Намоз ўқиган одам файзли бўлади, юзидан нур балқиб туради. Обид ташқи кўриниши, хулқи 
билан бошқалардан яққол ажралиб туради. Зеро, намоз қалбни нурга тўлдиради. Қалб нурафшон 
бўлганидан кейин илоҳий файз инсон тана аъзоларига тарқалади. Биламиз, юз одамнинг асосий аъзоси 
саналади. Шунинг учун намознинг асари биринчи навбатда юзда кўринади. 
Намоз том маънода нурдир. У инсон дилини нурафшон, юзини нурли қилади, қабрини чароғон 
этади. Эрта қиѐмат куни ҳам намоз сабабидан мўмин-мусулмон банда юзи оппоқ, йўли ѐруғ бўлади. 
33
Байҳақий ривоят қилган. 
34
Ибн Муборак, Абд ибн Ҳумайд, Ибн Жарир ривоят қилган. 
35
Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳудан ривоят қилинишича, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам “Юзларида 
сажда изидан (қолган) сиймо-аломатлари бор...” ояти ҳақида: “У қиѐмат кунидаги нурдир”, деганлар (Ибн Мардавайҳ, 
Табароний ривоят қилган. Ҳадис санади ҳасан). 
36
Термизий, Аҳмад ривоят қилган. Ҳадис санади саҳиҳ. 

---

19 
Кимда-ким намозни рисоладагидек, хушуъ билан адо этса, унинг фазилатларидан тўлиқ баҳраманд 
бўлади. 
ٍرِب ػػَج ْنػػَع
ُىػػْهَع ُللا َيػػِضَر
َؿ ػػَق
:
َ َّلػػَسَس ِىػػْهَلَع ُىػػَّللا ىَّلػػَص ِىػػَّللا ُؿوػػُسَر َؿ ػػَق
: 
َلػػَّصلا ُلػػَضْفَأ
ِتوػػُهُوْلا ُؿوػػُط ِة
َر .
َس ُوا
ُم
ػػْس ِل
ٌ
.ْىَج َم ُنْباَس ُّيِذِمْرّْػتلاَس
Жобир розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламдан ривоят қилади: “Намознинг