Зиѐвуддин Раҳим 2 бисмиллаҳир роҳМАНир роҳийм!

НАМОЗХОНЛАРДАН ЭНГ БИРИНЧИ КЎТАРИЛАДИГАН НАРСА 
Абдуллоҳ ибн Шавзабдан ривоят қилинишича, Аллоҳ таоло Мусо алайҳиссаломга ваҳий қилиб: 
“Сени нима сабабдан рисолатим, Каломим билан одамлар орасидан танлаб олганимни биласанми?” 
деди. Мусо: “Йўқ, эй Раббим”, деб жавоб берди. Шунда Аллоҳ: “Мен учун бирон киши сенчалик 
тавозеъ қилмаган”, деб айтди
47
. 
Бу ерда “тавозеъ”дан мурод хушуъ. Зеро, хушуъ манфаатли илм саналади. Кишилар қалбидан 
энг аввал кўтариладиган хислат ҳам айнан хушуъдир. 
ْب ِداَّدَش ْنَع
ِن 
ٍسْسَأ
ُىْهَع ُللا َيِضَر
َّفَأ
: َؿ َق َ َّلَسَس ِىْهَلَع ُللا ىَّلَص ِللا َؿوُسَر
ُعوُُِْلْا ِس َّهلا َنِم ُعَفْرُػي َم ُؿَّسَأ
َر .
َس ُوا
َّطلا
َػب َرا
ُِّنِ
ِفِ
ْلا 
َك ِب
ِير
.
Шаддод ибн Авс розияллоҳу анҳудан ривоят қилинишича, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва 
саллам: “Одамлардан кўтариладиган энг биринчи нарса хушуъдир”, деганлар (Табароний 
“Кабир”да ривоят қилган
48
).
Имон хушуъси фойдали илм, мўминлар нажот топиши учун асосий воситасидир. Афсуски, 
одамлардан энг биринчи кўтариладиган нарса ҳам хушуъ экан. Бу ихлоснинг йўқолиши, беш кунлик 
дунѐга берилиш, шаҳватларга ўчликдан келиб чиқади. Қиѐмат яқинлашгани сари кишилар дин-
диѐнатдан узоқлашиб, ўткинчи матоҳларга кўнгил қўйишлари айтилган. Одамларда Аллоҳдан қўрқиш, 
охиратга рағбат камайганидан сўнг қалб моддиятга боғланиб қолади. Шу ва бошқа сабаблар билан 
хушуъ, ихлос, самимийлик, холислик камѐб хислатга айланади. 
Хушуъ намознинг руҳидир. У бандага намозни севдиради, машаққатларини кетказади, 
ибодатни енгил қилади. Хушуъсизлик эса бориб-бориб намознинг ҳам йўқолишига сабаб бўлади. 
َس
َص َِّبَِّهلا َّفَأ ُىْهَع ُللا َيِضَر ِءاَدْرَّدلا ِبَِأ ْنَع
َّل
ُللا ى
َع َل
ْه ِى 
َس َس
َّل َ
: َؿ َق
ِم ُعَفْرُػي ٍءْيَش ُؿَّسَأ
ِةَّمُلا ِوِذَي ْن
ُعوُُِْلْا
َّتََّح
.ً عِش َخ َمهِف ىَرُػي َل
َر َس
ُوا 
َّطلا
َػب َر
ُِّنِا
ِفِ
ُم
ْس َه
ِد 
َِّلا
ِم
ّْه
َي
َس
َس َه
ُد ُو
َص
ِح
ٌحه
.
Абу Дардо розияллоҳу анҳудан ривоят қилинишича, Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам шундай 
деганлар: “Бу умматдан кўтариладиган энг биринчи нарса хушуъдир, ҳатто (уммат) ичида хушуъ