O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat univеrsitеti

A–    Asal yig`ar, nishi bor. (Asalari) 
B–     Sariq meva dorivor.(Behi) 
D–     Marjonlardek terilgan. (Do`lana) 
E –     Aqlliga berilgan. (Es) 
F –     Juda ham ulkan jonzot. (Fil) 
G –    U bilan go`zal hayot. (Gul) 
H –    Qovunga kichik ini. (Handalak) 
I– 
Qushlar quradi uni. (In) 
 
          Shu tariqa, shoira  topishmoq aytish bahonasida  alifbeni yod bo`lishi, uni 
esdan  chiqarmaslikni  maqsad  qilib  qo`yadi.  Alifbe  she’rlarning  bunday 
ko`rinishi  savod o`rgatish jarayonida qo`l keladi. Kichkintoylarni topqirlikka, 
zukkolikka o`rgatishda, shuningdek, dam olish daqiqalarida bu kabi topishmoq 
she’rlardan foydalanish mumkin. 

---

283 
 
   
Ko`rinadiki,  K.Turdiyeva  bu  janrning  xilma-xil  usullarini  yaratish  orqali 
o`quvchini  so`z  oyini,  fonetik  hodisalar  bilan  ham  tanishtirishni  ko`zlaydi. 
“Qofiyali topishmoqlar” shu jihati bilan alohida hodisa”  
           “T”dan boshlansa – musiqiy asbob, 
           “Q”dan boshlansa – yog`in behisob. (tor, qor) 
           “X”dan boshlansamda  o`smaman oddiy, 
           “B”dan boshlansam shirinman, totli. (xol, bol) 
         Bunday  she’rlar  tabiiyki,  o`quvchini  yuqori  sinflarda  o`rganiladigan  bir 
tovush  bilan  farqlanadigan  paronim  so`zlar  bilan  tanishtirib  borishga  zamin 
yaratadi.  Ayni  paytda  so`zning  oxiri  bir  xil  alliteratsion  harflar  bilan 
tugaydigan qofiya haqida tushuncha paydo qila boradi. Har bir paronim so`zga 
bag`ishlangan misralar o`zaro mustaqil band hisoblanib, qofiyalanish tizimiga 
egaligi uning she’riy shakllardagi to`rtlik ko`rinishiga misol bo`la oladi. 
   
Harflar  orqali  turli  obrazli  voqelik  yaratish  K.Turdiyeva  she’riyatida 
ko`proq  uchraydi.  Shoiraning  “Harflar  she’r  yozishgani  haqida”  sarlavhali