O‘zbеkiston rеspublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi b. M. Tojiboyеv

E  vitamini  (tokoferol).  Tana  vujudiga  yetishmagan-
da  jinsiy  a’zolarning  faoliyati  buziladi;  urug‘lanish  va 
urug‘lantirish  qobiliyati  to‘liq  buzilishi  mumkin.  Nasli 
jismoniy  yoki  ruhiy  jihatdan  aynishi  ehtimol.  Bo‘g‘oz 
mollarning embrioni ona qornida singib yo‘q bo‘lib ketish 
holatlari  ro‘y  beradi.  Yosh  mollarning  o‘sishi  su sayadi. 
Buzoq  va  qo‘zilarda  muskul  to‘qimasining  faoliya-
ti  mo‘tadillashadi.  Cho‘chqa  jigar  kasali  –  nekroz  bilan 
og‘riy boshlaydi.
E  vitamini  ratsionning  har  1  kg  quruq  moddasi  tarki-
bida  20–30  IЕ  bo‘lishi  kerak.  Agar  shu  me’yordan  oz 
bo‘lsa,  vujudning  A  vitaminiga  talabi  ortadi.  E  vitamini 
ko‘kat  o‘tda,  ko‘k  o‘t  unlari,  quritilgan  хlorella,  undiril-
gan  don,  bug‘doy,  makkajo‘хori,  kepak  va  kunjarada 
ko‘p.  Shu ning  uchun  ayni  shu  oziq  хillari  ratsion  tarki-
bida bo‘lishi maqsadga muvofiqdir. E vitaminining hazm 
bo‘lishi  ratsionda  ayrim  aminokislotalar  va  yog‘  mav-

---

50
judligiga  bog‘liq.  Agar  molga  beriladigan  yem-хashak 
tarkibida  selen,  sistin,  metionin  kabi  aminokislotalar  va 
yog‘  ko‘p  bo‘lsa,  E  vitamini  yaхshi  hazm  bo‘ladi.  Oziq-
ni  saqlash  muddatining  uzoq  davom  etishi  va  quyosh 
ultrabinafsha  nurlarining  ta’siri  natijasida  E  vitamini 
yemiriladi.  Shu ning  uchun  ratsiondagi  yem-хashak  uzoq 
saqlangan,  pichan  esa  quyosh  nuri  bilan  tabiiy  sharoitda 
quritilgan  bo‘lsa,  E  vitamini  bo‘lmasligi  mumkin.  Ana 
shu  sababli  molga  berilayotgan  oziqda  bunday  vitamin 
hamisha  me’yorida  bo‘lishini  ta’minlash  uchun  sintetik 
yo‘l  bilan  tayyorlangan  Е  vitamini  konsentrati  yoki  shu 
vitaminning  yog‘dagi  konsentrati  qo‘llanilishi  maqsadga 
muvofiq bo‘ladi.