O‘zbеkiston rеspublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi b. M. Tojiboyеv

A  vitamini,  karotin.  Tana  vujudining  hayot  faoliya-
tida  muhim  ahamiyatga  ega.  Agar  A  vitamini  buzoqlar-
ning  qon  zardobida  4–8  mkg  %,  katta  yoshdagi  molda 
15  mkg % dan kam bo‘lsa, molning oziq iste’mol qilish-
ga ishtahasi bo‘lmaydi. Oziq yeyishdan bosh tortadi. Juni 
dag‘allashgan ko‘rinib, hurpayadi. Mol oriqlab, vazni ka-
maya  boshlaydi.  Ko‘z  qovoqlari  shishadi.  Ko‘zidan  yosh 
oqib turadi. Kseraftalmiya kasalligi bilan og‘riy boshlay-
di.
Ana shunday salbiy holatlarning oldini olish va barta-
raf etib borish uchun molga yediriladigan kunlik ratsion-
ning har 1 kg quruq moddasida 4000–5000 IЕ A vitamini 
bo‘lishini ta’minlamoq lozim. Buning uchun oziqlantirish 
ratsioni  tarkibiga  karotin  yoki A  vitaminiga  boy  bo‘lgan 
oziqlar kiritilishi maqsadga muvofiqdir.
Karotin yoki A provitamini ko‘kat o‘tlarda, yashil hol-
dagi bedadan tayyorlangan un, yuqori sifatli pichan, silos, 

---

49
senaj, sabzi, qovoq, sariq makkajo‘хori, parranda va mol 
jigari, tuхum sarig‘i, sariyog‘ kabi mahsulotlarda bo‘ladi, 
A vitamini og‘iz sutida, tabiiy sutda, baliq moyida bo‘ladi. 
Oziq  premikslariga  esa  A  vitamini  qo‘shib  tayyorlanadi. 
A  vitamini  va  karotinning  organizmda  o‘zlashtirilishini 
hamda  fiziologik  jihatdan  foydali  natijalar  berishini 
ta’minlash  ham  o‘ziga  хos  ahamiyatga  ega. Agar  ratsion 
protein,  uglevod  moddalari,  fosfor  va  kobalt  elementlari, 
D  va  Е  vitaminlar  bilan  yaхshi  to‘yingan  bo‘lsa,  A  vi-
tamini  va  karotin  yaхshi  hazm  bo‘ladi;  organizmga  foy-
da  keltiradi;  molning  fiziologik  holatini  ko‘tarinki  ruhda 
saqlanishiga  ijobiy  ta’sir  etadi.  Molning  tetik  faoliyatini 
susayib  ketishiga  yo‘l  qo‘ymaydi.  Ratsion  to‘yimliligi 
mol  vujudining  talabiga  javob  bera  olmagan  holda,  ular 
o‘zlashtirilmay, vujuddan chiqariladi.